1 Veel voorkomende criminaliteit in Roermond - Wijkraad kapel in

3.4 Burgerschap: een kwalitatief beeld
Variatie in burgerschap
De grote verschillen tussen de wijken komen tot uitdrukking in het lokale burgerschap.
Roermond telt welvarende wijken (zoals de wijken Roer-Zuid en Voorstad St. Jacob), waar
mensen wonen die zich overwegend sterk verbonden voelen met de gemeente en die zich
aangetrokken voelen tot het lokale woongenoot in hun wijk en vaak ook tot de vele
voorzieningen die de stad kent.
Een onderzoek dat is uitgevoerd in het stadscentrum onderscheidt vier stijlen van
burgerschap, namelijk: verantwoordelijken, plichtsgetrouwen, pragmatici en buitenstaanders
(Vegter, Van Duijn en Zondervan, 2007: 167-185). Het type burgerschap is een indicatie voor
onder meer de houding van burgers ten aanzien van en vertrouwen in de (lokale) politiek, hun
maatschappelijke betrokkenheid en actie- en samenwerkingsbereidheid.
De onderzoekers concluderen dat de kenmerkende burgerschapsstijl van de inwoners van
Roermond-Centrum die van de verantwoordelijken is (Vegter, Van Duijn en Zondervan,
2007: 195). In het algemeen zijn dit burgers met moderne opvattingen en een relatief hoge
status. Enkele kernelementen van dit burgerprofiel zijn: maatschappelijke betrokkenheid,
dienen van het algemene belang, politieke interesse en vertrouwen in de overheid, een
coöperatieve maar kritische houding ten aanzien van de overheid. Naast de zogeheten
verantwoordelijken wordt de burgerschapsstijl in het centrum gekenmerkt door pragmatici.
Dit type kenmerkt zich door selectieve interesse, zowel in maatschappelijke betrokkenheid als
in overheidsbeleid. De houding ten aanzien van de overheid is relatief neutraal (niet
volgzaam, lichtelijk kritisch). Het eigen belang staat hierbij voorop. Het zijn als het ware
middenklasse burgers met een hedonistische inslag.
‘Kwetsbaar’ burgerschap
Het globale beeld dat in het onderzoek wordt geschetst voor het stadscentrum kunnen we
verbijzonderen voor het burgerschap in de meest kwetsbare wijken. Het gaat in het bijzonder
om de traditionele autochtone bewoners van het Roermondse Veld, de componistenbuurt en
delen van De Kemp. Deze delen van de stad hebben met elkaar gemeen dat er sprake is van
economische homogenisering: veel mensen met lage inkomens. Tegelijkertijd voltrekt zich
een proces van heterogenisering: meer allochtonen en een steeds grotere sociaal-culturele
pluriformiteit.
De cultuur van de traditionele autochtone bewoners vertoont in de drie genoemde wijken
belangrijke overeenkomsten:
• In kleine kring (de familie, het gezin, de buurt) zijn de sociale contacten intensief,
maar ‘de buitenwereld’ wordt op afstand gehouden. Tot die buitenwereld behoren
ook medewerkers van gemeente of politie. De gemeentelijke aanpak en die van de
politie proberen de banden aan te halen door middel van wijkcoördinatoren,
jongerenwerkers en wijkagent. Dit is een inspanning die een lange adem vergt, met
36