1 Veel voorkomende criminaliteit in Roermond - Wijkraad kapel in

eleid. 18 Het wijkgerichte beleid valt uiteen in de twee hierboven genoemde sporen: het
‘sociale’ (de sociale ontwikkeling en leefbaarheid) en het ‘fysieke’ (de woningbouw en
verdere fysieke inrichting van een wijk). De hoofddoelstelling bestaat uit het verbeteren van
de leefbaarheid. Dat is dis breder dan veiligheid, hetgeen weer een ruimer begrip is dan de
veelvoorkomende criminaliteit die in dit onderzoek centraal staat.
Er is halverwege de jaren negentig tot deze wijkgerichtheid besloten. In 1995 wordt
geconstateerd dat Roermond drie achterstandswijken kent: het Roermondse Veld, De Kemp
en Donderberg. Dit wordt nog eens herbevestigd door de zogeheten Werkgroep 2000. De drie
wijken hebben, zij het in uiteenlopende mate, te maken met een ongelukkige combinatie van
homogenisering én heterogenisering.
De economische situatie van de bewoners homogeniseert: een laag opleidingsniveau en veel
werkloosheid, vaak van generatie op generatie en dientengevolge armoede, los van de vraag
hoe dit precies wordt gedefinieerd. Dit hangt samen met het woningenbestand: veel
verouderde en goedkope (huur)woningen met een relatief slechte kwaliteit. De dominantie
van koopwoningen en het aanbod van betere huurwoningen elders in stad en regio dragen bij
aan de voortschrijdende economische homogenisering van de huurderpopulatie. Veel mensen
die daartoe in staat zijn verlaten de achterstandswijken van Roermond. Deze
verhuisbewegingen tasten de lokale sociale controle aan, omdat bestaande sociale verbanden
en contacten worden doorbroken. Lokale street-level ambtenaren (politie, jongerenwerk)
moeten contacten zien op te bouwen met de nieuwkomers. Dit alles is ook een belasting voor
de woningcorporaties: ze krijgen te maken met huurachterstanden, met overlast, met
verloedering en allerhande vormen van ongepast huurdergedrag. Zo ontstaat de situatie dat
fysieke ingrepen door de corporaties noodzakelijk zijn, maar zich tegelijkertijd minder snel
terug laten verdienen. De fysieke en sociale problemen raken met elkaar verweven en het is
daarom begrijpelijk dat de gemeente en haar partners bij het zoeken naar oplossingen ook een
fysiek en sociaal pad onderscheiden.
De populatie van de drie wijken heterogeniseert juist wat komaf betreft. Dit verschilt per wijk.
In het Roermondse Veld bestaat de bevolking voor circa eenderde uit allochtonen. Gabriëls en
Nauta concluderen in 2003 heel voorzichtig dat er spanningen bestaan in de drie wijken, ook
langs etnische lijn: “Af en toe is er sprake van discriminatie. Turkse vrouwen hebben
regelmatig te kampen met discriminerend gedrag van autochtonen (…) Het beeld van welig
tierende intolerantie in het Roermondse Veld zou niet terecht zijn. Hoewel veel mensen
kankeren op het feit dat er veel ‘buitenlanders’ zijn, gaat men toch over het algemeen
vriendelijk om met buren en bekenden van allochtone komaf” (p. 38). Moors (2007) is
stelliger. Veel autochtone bewoners voelen zich vervreemd van hun buurt, zo concludeert hij.
Dit komt deels door sloop en tijdelijke kaalslag, maar zeker ook door de toestroom van
allochtonen, waarmee velen niet of nauwelijks sociale contacten onderhouden. Autochtone
jongeren voelen een zekere afkeer tot allochtone groepen, al gaat het eerder om een extreme
houding dan om rechts extremisme of radicalisering (Moors, 2007).
Het wijkgericht werken wordt geconcentreerd in de drie wijken, maar het is daar niet
exclusief op gericht. De focus op deze drie wijken is bij de totstandkoming van het
18 Nota Wijkontwikkeling in relatie tot burgerparticipatie
75