1 Veel voorkomende criminaliteit in Roermond - Wijkraad kapel in

Wijkgerichte sociale activiteiten: problemen en drempels
Hier staat een aantal problemen of drempels tegenover. Het gaat, in de eerste plaats, om
klassieke problemen en dilemma’s van uitvoeringsorganisaties in de maatschappelijke
frontlinie. Dergelijke instanties kampen bijna per definitie met chronische overvraging, omdat
de vraag naar hun diensten groot is en de middelen begrensd zijn. Dit laat zich des te meer
voelen in Roermond: een ‘kleine stad’ die in de drie wijken kampt met problemen die eerder
passen bij die van ‘grote stadswijken’. Onder zulke omstandigheden dienen uitvoerende
ambtenaren te selecteren aan welke doelgroepen zij hun schaarse tijd en middelen spenderen.
Dit leidt in de regel tot zogenoemde “creaming”: ambtenaren geven de voorkeur aan klanten
en doelgroepen die het meeste vooruitzicht bieden op succes. In casu betekent dit dat het
wijkgerichte werken in essentie wordt gericht op de benaderbare groepen die het rechte pad
nog niet of incidenteel hebben verlaten. En voor zover het wijkgerichte werk wordt gericht op
criminele jongeren, dan staan preventieve inspanningen centraal. Dit is in Roermond niet
louter een operationele tactiek of vuistregel: het stemt overeen met de preventieve beleidslijn.
De keerzijde is wel dat er weinig sociale controle en dwang wordt uitgeoefend die het rechte
pad hebben verlaten en die – nog een stap verder – het slechte pad lijken te kiezen. We delen
hiermee op jongeren en jongvolwassenen die stelselmatig de openbare orde verstoren en die –
op niet-incidentele basis - delicten plegen. Dit is een zorgelijk selectieproces vanuit de
invalshoek van ons onderzoek dat nu eenmaal is gericht op – de reductie van - de lokale
criminaliteit. De gemeente Roermond onderkend dit probleem. Dit blijkt onder meer uit het
feit dat prioriteit wordt verleend aan het inrichten van het veiligheidshuis, dat zich onder meer
richt op de aanpak van jeugdige meerplegers en veelplegers.
In de tweede plaats zijn de jeugdproblematiek en de jeugdcriminaliteit onoverzichtelijker en
dynamischer geworden. We bedoelen hiermee dat het hechte sociale Roermondse leven van
weleer drastisch is veranderd in enkele decennia tijd. De geijkte probleemfamilies en
problematische personen waren in een nog niet zo grijs verleden alom bekend: bij bewoners,
gemeente en politie. Dit betekende allerminst dat ze geen overlast veroorzaakten of delicten
pleegden, maar wel dat dit in zekere zin binnen de perken kon worden gehouden. Hoewel
deze schets ongetwijfeld een karikatuur is, is het voor menig respondent wel een soort ijkpunt,
want vandaag de dag is de situatie bepaald anders. Er komen snel nieuwe jeugdgroepen en
jongeren op die voor overlast zorgen en die delicten plegen, zo blijkt ook uit het
daderonderzoek in hoofdstuk 4. Deze jongeren zijn ook niet wijkgebonden: ze verplaatsen
zich door de stad en door de regio, soms ook bij het plegen van delicten. De samenstelling van
de groepen fluctueert ook. Dit is vooral een probleem omdat het wijkgerichte werken veel
sterker wordt gericht op groepen dan op individuen. De snelle aanwas, de mobiliteit en de
wisselende samenstelling van groepen leiden ertoe dat er wijkgebonden lang niet altijd op tijd
contact wordt gelegd met jongeren, zodat preventieve inspanningen nog effect kunnen
sorteren. De gemeente Roermond en haar operationele netwerk richten zich overigens meer en
meer op individuele personen en hun problemen of gedragingen, onder meer bij de uitvoering
van het convenant wijkgericht jongerenwerk, bij het drang & dwang-beleid en door middel
van het veiligheidshuis (zie 5.4).
In de derde plaats heeft het wijkgerichte overleg zo zijn beperkingen. Het is in zoverre
functioneel dat er zaken en beslispunten worden benoemd en dat individuele deelnemers op
81