ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
het bezoek van koning Boudewijn publiceerde de krant Le Soir op 12, 13 en 14 mei een artikel
van de Amerikaans journalist A. R. Dodd Jr. Het artikel had tot doel de toestand te schetsen in
Congo aan de vooravond van het koninklijk bezoek. In deze context sprak Dodd met enkele
blanke kolonialen, over de kolonie, bijgevolg ook over de Congolezen. Hieruit volgde een aantal
merkwaardige, en voor ons onderzoek interessante, uitspraken. Vooreerst beklemtoonden de
geïnterviewde blanke kolonialen steevast dat ze onbevooroordeeld en niet racistisch zijn
tegenover de zwarte Congolezen :
“Ici, au Congo, me dit un administrateur civil belge, nous n’avons pas de préjuges de colour, et
la ségrégation raciale n’existe pas […] puis il ajoute : comprenez bien que la plupart des gens à
qui nous avons affaire sont des primitifs, de vrai sauvages” [113]. Vervolgens bestempelden ze
het merendeel van de zwarten als primitievelingen, en vanuit dit standpunt pleitten zij voor een
koloniale en paternalistische politiek. Want, aldus deze kolonialen, de zwarte bevolking is niet
in staat haar politieke rechten op te nemen. Stemrecht, dat in Congo onbestaand was voor
zowel zwart als blank, hoefde voor de geïnterviewden niet, want “si nous votions, les Noirs
voudraient voter aussi. Et ils ne sont pas assez mûrs” [114]. Dit impliceert duidelijk een
civilisatorische opvatting, waarbij de blanken de zwarten geleidelijk op het spoor naar de
onafhankelijkheid zetten.
Uit het artikel blijkt hoe bepaalde kolonialen pleitten voor een regime van apartheid. Wanneer
de journalist polst naar de gemengde scholen voor blanken én zwarten, klinkt het negatieve
antwoord van een koloniaal : “les indigènes sont bien
plus précoces du point vue sexuel que les enfants blancs.” Maar, “je n’ai pas de
préjugés, bien entendu…” [115].
De inlandse bevolking wordt in dit artikel ook ongenuanceerd verbonden met kannibalisme en
polygamie. De kolonialen beweren namelijk dat ze zich tot taak stellen om deze barbaarse
praktijken de wereld uit te helpen, en om de gerechtelijke willekeur van de stamhoofden aan
banden te leggen [116].
Deze uitspraken over de Congolese bevolking kunnen in een ruimere context geplaatst worden.
In een klimaat van globale dekolonisatie, een trend die vooral na de Tweede Wereldoorlog
merkbaar werd, wilden de Belgische kolonialen deze Amerikaanse journalist duidelijk maken
dat de Congolese bevolking nog lang niet in staat was om onafhankelijk te zijn. Op deze wijze
konden zij benadrukken dat zij noodzakelijk waren voor het land. De bedoeling van de
journalist was een kritisch artikel te schrijven over de toestand in Congo, en aan te tonen dat
de relatie tussen de blanke kolonialen en de zwarte bevolking uitzonderlijk onevenwichtig was
Nog in Le Soir lazen we een hele resem clichés uit de mond van blanken in de kolonie. Zwarten
zijn als kinderen, ze lachen te veel en ze imiteren de blanken [117].
Deze uitspraken hoeven niet te verbazen daar ze in zekere zin deel uitmaakten van het
koloniale discours over Congolezen. De woorden van Belgische kolonialen, zoals opgetekend in
de kranten naar aanleiding van het koninklijke bezoek, hebben hoogstwaarschijnlijk bij de lezer
een belangrijke impact gehad op de beeldvorming over de Congolese bevolking.
3. Plechtigheden in het kader van de vijftigste verjaardag van de
overname van Congo door België ( 18 oktober 1958 )
De vijftigste verjaardag van de Belgische aanhechting van Congo werd in de kolonie
met veel trompetgeschal herdacht. Er vonden talrijke toespraken plaats, onder meer door
8 sur 73 25/07/2007 22:46