ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
Bij alle Belgische kranten stond de voorpagina op 30 juni 1960 in teken van de
onafhankelijkheid, maar de krant Le Peuple spande hierin de kroon door bovenaan op de
voorpagina in rode (!) letters te koppen : “Vive la République du Congo!”.
Verder in deze editie, vergelijkt journalist Demany de zwarte tijdens het kolonialisme met de
Belgische proletariër in de negentiende eeuw. “Le Noir”, zo klonk het, “était toujours le pauvre
être méprisable et méprisé, insulté, giflé, fouetté, mal payé, bourré de manioc et de mauvaise
bière” [214]. Vervolgens legt de journalist de link met de negentiende-eeuwse Belgische
arbeider die zich volpropte met aardappelen en aangelengde alcohol. Het marxistisch
taalgebruik en de begaanheid met de levensomstandigheden van de Congolezen liggen volledig
in de lijn van het socialisme.
In Volksgazet werd, meer dan in andere dagbladen, een kritische noot geplaatst bij de
redevoering van de vorst. De toespraak kan volgens de journalist worden samengevat in de
gedachte : “Kinderen, ge hebt een nieuw speelgoed gekregen, maak het niet stuk” [215].
Vanuit de emancipatiegedachte hadden de socialisten het niet begrepen op het paternalistisch
discours, dat de Congolezen als kinderen beschouwt.
Deze paternalistische toon echter, is precies waarvan men zich in La Libre Belgique bediende.
“Il y a cinq ans”, merkte een journalist op, “c’était encore tout cela, mais le Noir riait, en ce
temps-la.” en “son bonheur éclatait, son insouciance était totale”. Immers, “le Blanc arrangeait
tout” [216]. De inlandse bevolking had geen verantwoordelijkheden, maar ze waren tenminste
gelukkig, zo lijkt de journalist te willen zeggen. Hij vraagt zich af het beter is nu, want de
Congolees is dan wel volwassen geworden, toch heeft hij door een te snelle dekolonisatie de
puberteit overgeslagen. In ieder geval, het gebruikte beeld van de lachende, opgewekte en
onbezorgde zwarte is eigen aan het westers kolonialisme. Hoewel het hier in wezen positieve
stereotypen betreft, die in zekere zin passen in het plaatje van de edele wilde, werden ze hier
aangewend om te bewijzen dat de Congolezen (nog) niet zonder Belgische bevoogding konden.
In de koloniale periode werd dit positieve beeld van de lachende Congolees vaak gepropageerd.
De foto hieronder, die werd afgedrukt op 10 juni 1958 in Volksgazet (maar ook in andere
kranten), is er een treffend voorbeeld van.
4 sur 73 25/07/2007 22:46