ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
van een aantal administratieve en politieke hervormingen. Concreet werd met de maatregel van
het “enig statuut” de discriminatie op basis van ras binnen de administratieve functies
afgeschaft. Daarnaast zouden de zwarte Congolezen betrokken worden in het beleid via
getrapte verkiezingen want de regering wou namelijk, alvorens Congo op weg naar de
onafhankelijkheid te leiden, het democratisch bestel installeren in de kolonie [169]. Doch deze
maatregelen waren rijkelijk laat en kwamen onvoldoende tegemoet aan de wensen van de
inlandse bevolking.
De kranten zagen in de regeringsverklaring een historische gebeurtenis. Er werd dan
ook druk gepend over de toekomst van de kolonie, over de rol van België hierin en anderzijds
over de politieke onervarenheid van de Congolese intelligentsia. Inzake het belang van het
moederland (in het verleden en in de toekomst) lazen we opnieuw over de civilisatorische taak
van de kolonialen om “de rechten van de mens te doen eerbiedigen en de barbaarse zeden die
nog zouden bestaan, uit te roeien” [170]. Die barbaarse zeden in de ogen van de blanken zijn
polygamie, afgodendienst en zelfs kannibalisme, zoals we ook konden lezen in een artikel naar
aanleiding van het bezoek van koning Boudewijn [171]. Vele kolonialen leefden in de
overtuiging dat, indien zij zouden vertrekken, de Congolese bevolking zou hervallen in een
uiterst primitief bestaan, intern verdeeld door bloedige stammentwisten.
De overpeinzingen in de Belgische dagbladpers omtrent de regeringsverklaring en de
koninklijke boodschap lijken, in het kader van de beeldvorming over Congolezen, tot één
belangrijke conclusie te komen. De Congolezen horen het woord “onafhankelijkheid” vallen,
maar de meesten onder hen hebben “aucune notion de la signification du mot
«indépendance»” [172]. In welke mate de inlandse bevolking besefte wat de onafhankelijkheid
van hun land impliceerde, is moeilijk te achterhalen voor ons. In ieder geval was men er
klaarblijkelijk van overtuigd in het moederland dat de Congolezen verre van in staat waren tot
zelfbestuur. De incidenten in Leopoldstad zouden hebben aangetoond dat men in Congo nog ver
verwijderd is van “une formation intellectuelle et morale de la population” [173], zo schreef
een commentator van de Nieuwe Gids.
Een meer rasgebonden bewoording van het onbegrip bij Congolezen staat te lezen in La Libre
Belgique. Volgens Kestergat heeft de koninklijke rede indruk gemaakt op de zwarten, die de
boodschap misschien niet begrepen hebben, "restant bouche bée, les yeux grand ouverts”
[174]. Dit is een goed voorbeeld van het plastische beeld dat blanken dikwijls opvoeren van de
zwarte die met verstomming lijkt geslagen, die het niet goed begrijpt of die heel verwonderd
kijkt. Bovendien doet zulk soort beeld sterk denken aan het onbegrip en de verwondering bij
een kind.
6. De politieke rondetafelconferentie
Van 20 januari tot 20 februari 1960 vond, onder leiding van vice-premier Lilar, een
politieke rondetafelconferentie in Brussel plaats, waar een Congolese delegatie in dialoog trad
met de Belgische regering en afgevaagdigden van het parlement.
De genese van deze rondetafelconferentie is een complex gegeven, dat een zeker inzicht in
zowel de Belgische politiek als in het Congolese nationalisme van die tijd vereist. Vandaar mijn
7 sur 73 25/07/2007 22:46