ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
keuze om deze ontwikkeling iets uitgebreider te behandelen.
Tijdens zijn bezoek aan de kolonie in juni 1959 had toenmalig minister Van Hemelrijck
aangestuurd op een gesprek tussen de koloniale administratie en de Congolese
vertegenwoordigers van politieke partijen. De situatie in de kolonie was zodanig verziekt,
waarbij ook de Congolezen beseften dat overleg noodzakelijk werd. Echter, wanneer plotse
etnische spanningen in Kasaï leidden tot talrijke arrestaties, waarbij één van de leidende
figuren van de MNC, Albert Kalonji, onder huisarrest werd geplaatst. Deze partij had zich
overigens in juli 1959 opgesplitst in twee vleugels, de MNC-Lumumba en de MNC-Kalonji,
omdat Kalonji vond dat de persoonlijkheid van Lumumba te zwaar woog op de partij. Nu, na de
arrestaties had de MNC besloten de gesprekken op te schorten, voor zolang de Congolese
militanten werden vastgehouden. Andere politieke partijen, zoals de Abako, volgden dit
voorbeeld en een dialoog met de koloniale adminstratie werd onmogelijk. Deze impasse zorgde
voor een minicrisis waarbij de minister van Koloniën niet langer het vertrouwen van de
regering genoot. Daarop nam Van Hemelrijck in september 1959 ontslag als minister en werd
hij opgevolgd door August De Schryver [175].
De nieuwe minister van Koloniën werd beschouwd als behoudsgezind, en het
hof en de regering hoopten dat hij de ontwikkelingen zou vertragen. Minister De Schryver bleef
echter bij de beslissing van zijn voorganger om in december gemeenteraadsverkiezingen over
de ganse kolonie te organiseren.
Kennelijk tekende zich in het Congolese nationalisme een nieuwe radicalisatie af, want
verscheidene Congolese partijen hadden reeds aangekondigd deze verkiezingen te boycotten.
Aangezien de vorming van gemeenten en gewesten essentieel was in de overgang naar
autonomie, kwam de nieuwe Congo-politiek, zoals uitgetekend in de regeringsverklaring van 13
januari 1959 [176], op de helling te staan. De MNC-Kalonji speelde handig in op deze situatie
door haar participatie aan de verkiezingen te laten afhangen van toegevingen van de Belgische
regering. Op haar congres te Elisabethstad eiste zij van de regering een rondetafel-conferentie
[177].
Er was dus een bescheiden bereidwilligheid tot dialoog bij de Congolezen en de gedachte aan
een rondetafelconferentie begon vorm aan te nemen. De Schryver stelde een door België
georganiseerd groot congres voor met als doelstelling “het onafhankelijke Congo te
structureren, representatieve instellingen op te richten en instrumenten te creëren waarmee
het land geleid en bestuurd kan worden”.
Onder invloed van de socialisten werd besloten dat de conferentie zou plaatsvinden in Brussel,
en niet in Leopoldstad, om koloniale inmenging te vermijden. Daarmee waren niet alle
problemen van de baan, want de Congolese partijen raakten het niet eens over de organisatie
van het congres vóór dan wel na de verkiezingen.
De rondetafelconferentie zou uiteindelijk doorgaan in januari (dus na de verkiezingen), maar
de Congolese vertegenwoordiging zou niet enkel bepaald worden door de verkiezingsuitslag.
Ook partijen die de verkiezingen geboycot hadden, zoals de Abako, werden uitgenodigd. Op 18
januari waren de voorbereidingen rond [178].
Daags voor het officiele begin van de conferentie maakte de Congolese delegatie tot grote
verbazing van de Belgen bekend dat ze zich in een Front Commun verenigd had. Zo
verwonderlijk was de oprichting van een Gemeenschappelijk Front echter niet, daar de
radicalisering van het Congolese nationalisme de standpunten van de verschillende partijen
dichter bij elkaar had gebracht.
Om te verkomen dat de Belgen verdeeldheid konden zaaien, schaarden de Congolezen zich nu
8 sur 73 25/07/2007 22:46