ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
intimidatie niet, waardoor zij als enige stemmen behaalden over bijna gans het land [198].
Niet zonder enige moeite, werd Lumumba uiteindelijk aangeduid als formateur, en hij stelde
een regering samen met zichzelf als eerste minister en waarin de MNC-Lumumba het grootste
aandeel had. Kasavubu werd staatshoofd.
Na onderhandelingen werd inderhaast op 29 juni 1960 het vriendschaps-, bijstands- en
samenwerkingsverdrag tussen België en Congo ondertekend. Er werd nog beslist dat de in
Congo gestationeerde Belgische troepen niet mochten optreden zonder de toelating van
minister van Landsverdediging [199], een functie die eveneens werd waargenomen door
Lumumba. Deze clausule zou, met de muiterij van de Openbare Weermacht [200] een week
later, heel belangrijk blijken.
Diezelfde dag nog landde koning Boudewijn op Congolese bodem. De kolonie maakte zich op
voor de feestelijkheden.
De officiële onafhankelijkheidsplechtigheid vond plaats in het parlementsgebouw op 30 juni
1960, in de aanwezigheid van Belgische en Congolese eregasten. De ceremonie zou bestaan uit
de ondertekening van de onafhankelijkheidsverklaring, voorafgegaan door een redevoering van
zowel koning Boudewijn als Kasavubu. Zoals te verwachten gaf de Belgische vorst een zeer
paternalistische toespraak, waarbij hij aandacht vroeg voor het Belgische pioniers- en
beschavingswerk in Congo. President Kasavubu bracht eveneens, zij het op meer genuanceerde
wijze, een lofrede aan het adres van de kolonisator, opdat beide partijen in vrede afscheid
zouden kunnen nemen. Maar de Belgische zelfgenoegzaamheid werd ernstig verstoord door
Lumumba, die niet opgezet was met de woorden van de vorst en die de nacht ervoor zelf aan
een speech had geschreven. Hij vroeg het woord en mocht onvoorzien het spreekgestoelte
bestijgen, waarna hij in zeer scherpe bewoording sprak over de wandaden van het Belgisch
kolonialisme en het leed van vele Congolezen gedurende tachtig jaar van kolonisatie. Deze
toespraak werd door de aanwezige Congolezen onthaald op uitbundig applaus, bij de Belgen
daarentegen was de verbijstering enorm. Aangeslagen ondertekenden ministers Eyskens en
Wigny de verklaring en verlieten in gezelschap van de andere Belgische ministers het
parlementsgebouw. Koning Boudewijn was geschokt en wenste aanvankelijk onmiddellijk naar
België terug te keren. Om een diplomatieke rel te vermijden ging Lumumba in op de eis van
eerste minister Eyskens om zich te verontschuldigen. Tijdens het plechtige middagmaal bracht
Lumumba alsnog hulde aan het Belgische koloniale werk en hief hij het glas op de gezondheid
van koning Boudewijn [201].
Op de meeste plaatsen in de kolonie hing een feeststemming en in de volkswijken van
de hoofdstad weerklonk onophoudend de ‘Indépendance cha-cha’. Al kon het incident met
Lumumba de feestvreugde niet drukken, toch was de uitbundigheid niet totaal. De Congolezen
waren nauwelijks ingelicht over wat er zou gebeuren na de onafhankelijkheid, maar de
verwachtingen waren hooggespannen. Zo deden er wilde geruchten dat er na de
onafhankelijkheid niet meer gewerkt hoefde te worden. “Plantons, chauffeurs et employés
divers s’imaginent encore que l’indépendance –communément appelée «libération du joug
belge»– se traduira pour eux par une totale liberté individuelle”, zo besloot Bunnens in Le
Peuple [202].
Bij de blanken was de onzekerheid groot en velen wachtten bang af. Velen vreesden dat het
land na de onafhankelijkheid zou verzinken in totale chaos. Twee dagen voor de
2 sur 73 25/07/2007 22:46