ban 3.pdf - CongoForum

“Gelijk trossen bananen”. Beeldvorming over Congolezen in de Belgis... http://www.ethesis.net/congolezen/congolezen.htm
De foto kreeg het onderschift “Beelden uit Belgisch Congo” mee. Er werd geschreven over de
“nieuwe generatie van de stam der Basala Mpasu -of «sprinkhanenvleugels» in het Nederlands-
waarvan hierboven een lachend voorbeeld”.
Dit vormt een mooie aanleiding om kort iets te zeggen over de beeldvorming van Congolese
kinderen, die geheel strookte met het paternalistisch discours. Zo was men in het moederland
gecharmeerd door de Congolese kinderen, die arme wezens die dienden onderwezen en
verzorgd te worden. Met het beeld van lachende Congoleesjes hoopte men de mensen in België
te sensibiliseren voor het beschavingswerk van de blanken in de kolonie en als het even kon,
ook een boodschap van universele menselijkheid over te brengen [217].
In het kader van de onafhankelijkheidsviering werden bepaalde elementen uit de Congolese
folklore, zoals het zingen, het dansen en het tamtam trommelen, opnieuw breed uitgesmeerd in
de Belgische dagbladpers. Een mooi voorbeeld wordt gevormd door een kleurrijke en exotische
beschrijving in La Libre
Belgique [218] :
“La fête folklorique réunit sur le terrain un millier de danseurs venu de toutes les régions du
Congo, par petits groupes et simultanément, ils exécutèrent leur danses régionales que
rythmaient des centaines de tam-tams”.
Kestergat was kennelijk onder de indruk, wanneer hij schreef “dans une rumeur hallucinante,
toute cette masse tourbillonnait”. De verschillende dansstijlen werden in verband gebracht met
woorden zoals “frénétique”, “alangui”, “chaloupant” en “acrobatique”. Opnieuw zijn er
parallellen te trekken met de berichtgeving in kader van het koninklijk bezoek in 1955. Zo
lijken de journalisten ook nu in hun schrijven over de feestelijkheden een evocatie te beogen
van het spektakel waar zij zelf met open mond naar hebben zitten kijken. “Étoffes vives,
aigrettes, poil de singe, peaux luisantes, jambes et bras projetés, tout cela,” besluit de
reporter, “formait un tableau prodigieux du Congo millénaire”.
Daarnaast dook evenwel een nieuw folkloristisch aspect op in de verslaggeving, namelijk de
aandacht voor de traditionele klederdracht. Een aantal stamhoofden dat in de Senaat zetelde,
verwerkte machtssymbolen zoals een luipaardenvel of pluimen in hun kledij als
veruitwendiging van hun macht. In Le Soir bijvoorbeeld, geeft Vehenne een opsomming van de
hoofddeksels die de revue passeerden :
“plumes, peaux de léopard, baudrier d’antilope, bonnets de perles ornés de cornes semblables à
des antennes et qui donnent l’impression que le possesseur émet en fréquence modulée…”
[219]. De spottende toon die blijkt uit deze beschrijving, duidt op een zeker onbegrip bij de
journalist.
De intrede van de Belgische vorst kon als vanouds op massale aanwezigheid en enthousiasme
van de Congolezen en blanken rekenen. In alle Belgische dag-bladen stond te lezen over de
vreugde en geestdrift bij de inlandse bevolking [220].
Gaston Bunnens heeft het in Le Peuple over “des grappes humaines blanches et noires
pendaient aux balcons” [221]. Herinner u zich hoe de journalisten ten tijde van het eerste
bezoek van Boudewijn in 1955 schreven over zwarten die als trossen in de bomen bengelden.
In Le Soir gaat een reporter een stap verder. Hij zag “des grappes de grosses de noix en
chocolat” [222] verschijnen in de bomen nadat Congolezen naar boven geklauterd waren. Dit
was mogelijk “selon leur habitude millénaire, qui ignore allégrement les lois de la résistance
des matériaux” [223]. In dit beeld zien we de Congolezen als vruchten in de bomen hangen,
5 sur 73 25/07/2007 22:46