Rapport Psychosociale gevolgen hulpverleners rampen - Impact

ij de andere hulpverleningsdiensten heeft ook bij de politie het BOT een positieve bijdrage geleverd aan
het creëren van een open sfeer onder de medewerkers en de mogelijkheid over gevoelens te kunnen
praten.
Voordat een opleiding binnen de politie gevolgd kan worden vindt een uitgebreide selectie plaats met onder
andere een psychologisch onderzoek. Er wordt zorgvuldig bekeken of de kandidaat geschikt is voor het
werk binnen de politiedienst.
Psychosociale opvang na een traumatische ervaring
In de meeste politieregio’s en bij de KLPD is opvang en nazorg ingevuld via BOT. Opvang en nazorg van
politieagenten verloopt meestal volgens een BOT-protocol waarin ook criteria voor de inzet van het BOT
zijn opgenomen. Er wordt zelfkritisch naar de BOT-werkwijze gekeken en zonodig worden aanpassingen
doorgevoerd, voor BOT-leden is er ondersteuning. Voor leidinggevenden geldt in principe dezelfde
opvangstructuur als voor andere medewerkers. De ervaring is dat sociale steun vanuit het werkveld een
positieve bijdrage levert aan het voorkomen van psychosociale problematiek.
Uit een onderzoek bleek (93) dat individuele debriefing geen PTSS voorkomt. Omdat juist bij de politie vaak
individuele opvanggesprekken plaatsvinden, wordt momenteel een screeningslijst getest om
verwerkingsklachten vroegtijdig te kunnen signaleren. Daarnaast is er een zelfscorelijst voor agenten om
klachten te kunnen herkennen.
De regionale samenwerking onder de politiekorpsen en het BOT functioneert goed. De politie heeft hierbij
een voordeel ten opzichte van brandweer en ambulance omdat de politieregio’s al geografisch
overeenkwamen met de huidige GHOR-regio’s waardoor er geen overgang meer gemaakt hoefde te
worden naar één veiligheidsregio.
Enkele punten van aandacht zouden kunnen zijn:
• Landelijk protocol: Bij de politie kan de opvang en nazorg in de verschillende regio’s verschillend
zijn ingevuld. Diverse regelingen in opvang en nazorg kunnen bij rampen en grootschalige
calamiteiten problemen opleveren als op nazorg en opvang van naburige, anders georganiseerde,
regio’s moet worden gesteund.
• Rampen en grootschalige calamiteiten: Een hulpverlener die zelf ook in het rampengebied woont
en/of door de ramp een gewond familielid heeft zou extra aandacht voor opvang en nazorg moeten
krijgen. Door de dubbele belasting kan hij geen afstand nemen van zijn werk. Dit kan de kans op
PTSS vergroten. Dit punt kwam naar voren via de inventarisatie onder betrokkenen bij de politie,
maar zal waarschijnlijk ook voor andere geüniformeerden gelden.
Verwijzing en behandeling
In geval van psychische problematiek hebben de politiediensten een landelijke uniforme regeling. Er zijn
twee contractpartners waarnaar doorverwezen kan worden: Psychopol van AMC/De Meren en de HSK
Groep. De behandelingsprocedure sluit goed aan bij het reïntegratieplan van de arbodienst. Uit ervaringen
na de vuurwerkramp in Enschede bleek deze opvang- en behandelingsstructuur goed te verlopen.
Vroeger dekte de verzekering de behandeling van PTSS en andere psychische klachten. Tegenwoordig
heeft de verzekering een bepaald budget voor de behandelingskosten. Wanneer het budget is opgemaakt
zouden de kosten bij de korpsen liggen. Dit kan ertoe hebben geleid dat de korpsen op de behandeling
zouden kunnen bezuinigen. Juist na grote rampen zou de prevalentie van psychische klachten kunnen
toenemen die door een behandeltraject zouden kunnen worden verholpen. Een korps kan zich na een ramp
niet veroorloven dat de nazorg voor hun werknemers onvoldoende is. Bij grote rampen ondersteunen
fondsen vaak de korpsen om de behandeling te dekken.
Geüniformeerde hulpverleners bij rampen: psychosociale gevolgen, preventie en nazorg. 45