Rapport Psychosociale gevolgen hulpverleners rampen - Impact

6 Aanbevelingen
Dit hoofdstuk geeft de aanbevelingen weer die uit de inventarisatie naar voren zijn gekomen. De
aanbevelingen zijn globaal beschreven en kunnen onderling in verband gebracht worden.
Handreiking
Als een landelijk beleid geformuleerd wordt voor de nazorg aan geüniformeerde hulpverleners na rampen
kan hierin het beste aangesloten worden bij inmiddels bestaande plaatselijke en/of regionale structuren
voor nazorg. De meeste diensten, behalve de overkoepelende GHOR, hebben goed functionerende BOT.
In sommige regio’s wordt zelfs al op multidisciplinair niveau opvang en nazorg aangeboden.
Voor de nazorg aan geüniformeerde hulpverleners na rampen en grootschalige calamiteiten zou in
samenhang met implementatie van de richtlijn Vroegtijdige psychosociale interventies na rampen,
terrorisme en andere schokkende gebeurtenissen van Impact en het Trimbos Instituut aanvullende
eenduidige informatie gecommuniceerd kunnen worden naar alle diensten. Bij de verschillende
hulpverleningsdiensten zijn preventie, opvang en behandeling vaak verschillend ingevuld. Voor betere
informatievoorziening over psychosociale problematiek en nazorg na rampen is het mogelijk voldoende om
informatie en nieuwe ontwikkelingen hierover te bundelen en in een handreiking aan de diverse
hulpverleningsdiensten te presenteren. Een dergelijke handreiking zou bijvoorbeeld verspreid kunnen
worden als brochure en via een website.
Mogelijk kan bij de verdere ontwikkeling van nazorg aan geüniformeerden in Nederland ook
gebruikgemaakt worden van ervaringen en de opzet van de nazorg in het buitenland waar ervaring is met
grootschalige rampen zoals in de VS (o.a. 11/9), UK (bomaanslag Londen) en Spanje (bomaanslag
Madrid).
Communicatie en afspraken over nazorg bij rampen
Binnen en tussen hulpverleningsregio’s is het noodzakelijk ter voorbereiding op de nazorg aan
hulpverleners overkoepelende afspraken te maken over de organisatie van de nazorg na een mogelijke
ramp. Deze afspraken zouden bijvoorbeeld in een procedure vastgelegd kunnen worden. Hiervoor is ook
bewustwording nodig voor wat een zeer omvangrijke ramp betekent voor de nazorg. Door de
grootschaligheid van een ramp kan mogelijk niet teruggevallen worden op procedures die goed werken bij
kleinschalige incidenten. Hier wordt soms wel vanuit gegaan. Bij de implementatie van de veiligheidsregio’s
is een belangrijk aandachtspunt ook afspraken te maken over opvang en nazorg van hulpverleners. Verder
zou de plaats van de nazorg aan hulpverleners binnen de rampbestrijdingsprocessen verduidelijkt kunnen
worden, zowel voor functionarissen in rampbestrijding en crisisbeheersing als voor de hulpverleners zelf.
Nazorg aan hulpverleners zou duidelijk moeten zijn vastgelegd als aandachtspunt bij rampen.
Speciale aandacht zou besteed moeten worden aan de opvangprocedure voor leidinggevenden en voor
vrijwilligers van de brandweer. De opvangstructuur voor leidinggevenden is veelal niet bekend. In andere
gevallen is geen specifieke regeling voor leidinggevenden getroffen. Juist bij grootschalige rampen zou een
mogelijkheid moeten bestaan voor opvang en nazorg van de betrokken leidinggevenden in het
rampengebied. De procedure zou beter vastgelegd en gecommuniceerd moeten worden. Opvang en
nazorg voor vrijwilligers van de brandweer zou regulier tot de werktijd van de vrijwillige baan moeten horen.
Zo kan psychische problematiek onder vrijwillige hulpverleners mogelijk beter voorkomen worden. De
verantwoordelijkheid over de kosten van het behandeltraject voor vrijwillige hulpverleners zou beter
geregeld en vastgelegd kunnen worden. Verder is het aan te raden na te gaan of de huidige financiële
Geüniformeerde hulpverleners bij rampen: psychosociale gevolgen, preventie en nazorg. 47