Amputatie van de onderste extremiteit - Diliguide

ConclusieNiveau 2Van de werkende patiënten is omstreeks 60-80% na amputatie van eenonderste extremiteit in staat het werk te hervatten. Een aantal van dezepatiënten doet dit niet of stopt na korte tijd om redenen buiten deamputatie, zoals pensioen.B MacKenzie 2006, Schoppen 2001, Fisher 2003, Hebert 2006Bevorderende en belemmerende factoren voor werkhervattingIn een Nederlands dwarsdoorsnede onderzoek onder 322 patiënten die gemiddeld 17 jaargeleden een beenamputatie hadden ondergaan bleken na multivariate analyse de volgendefactoren voorspellend voor werkhervatting: comorbiditeit, leeftijd op het moment van deamputatie (>40 jaar ongunstiger), draagcomfort van de prothese en opleidingsniveau van degeampurteerde. De fysieke zwaarte van het werk (vooral bij lager opgeleiden) en demogelijkheid van werk te veranderen bij zwaar werk waren van grote invloed op succesvolreïntegreren in werk (Schoppen 2001a).In een ander Nederlands dwarsdoorsnede onderzoek onder 652 geamputeerden kwamende mogelijkheid tot aanpassingen in het werk en het gebruik van hulpmiddelen naar vorenals belangrijke factoren voor het succesvol reïntegreren. Als belangrijke negatieve factorwordt gesignaleerd de lange duur tussen de amputatie en de werkhervatting (Schoppen2001).In een retrospectieve studie onder geamputeerden met fantoompijn bleek het percentagedat weer aan het werk kwam lager (44%; 33% voor vrouwen, 47% voor mannen) enpatiënten zonder werk bleken ernstiger fantoompijn te hebben dan werkenden. Er waren ookaanwijzingen voor het onderliggende mechanisme. Patiënten die hun prothese minder dan 8uur per dag gebruikten bleken meer fantoompijn te hebben dan patiënten die hun prothese9-16 uur per dag gebruikten (p=0.001) (Whyte 2002).In een Canadees retrospectief onderzoek onder 88 geamputeerden bleek alleen het niveauvan de amputatie (hoger niveau: minder werkhervatting) voorspellend. Wel waren anderefactoren voorspellend voor het aantal dagen met volledige invaliditeit (‘total disability’):oudere leeftijd (langer bij oudere leeftijd), aantal chirurgische ingrepen (hoe meer, hoelanger) (Hebert 2006).In een niet systematische review werden het niveau van de amputatie, multipele amputaties,comorbiditeit, reden voor de amputatie, stompproblemen en fantoompijn als prognostischefactoren genoemd voor werkhervatting (Burger 2007).Problemen met de stomp en/of wondgenezing waren de belangrijkste reden voor vertragingbij werkhervatting in een Nederlandse retrospectieve studie onder 32 patiënten. De helft vande patiënten kreeg in het werk andere taken of een andere functie. Slechte steun door deherintegratie instantie of werkgever belemmerde werkhervatting bij 34% (Bruins 2003).64 Richtlijn Amputatie en prothesiologie onderste extremiteit, 2012