Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
overheid vraagt. De persoonlijke lev<strong>en</strong>ssfeer werd – doordat <strong>het</strong> e<strong>en</strong> klassiek grondrecht werd <strong>in</strong>1983 – vanaf dat mom<strong>en</strong>t beschermd van overheids<strong>in</strong>m<strong>en</strong>g<strong>in</strong>g.Kar<strong>in</strong> van Leeuw<strong>en</strong> laat zi<strong>en</strong> dat de wetgever met de aanpass<strong>in</strong>g<strong>en</strong> probeerde <strong>in</strong> te spel<strong>en</strong>op de w<strong>en</strong>s van <strong>het</strong> volk, namelijk om <strong>het</strong> steeds verder to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d overheids<strong>in</strong>grijp<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> lev<strong>en</strong>van de burger aan band<strong>en</strong> te legg<strong>en</strong>. Ook Britta Böhler bevestigt dat <strong>het</strong> meest vernieuw<strong>en</strong>deelem<strong>en</strong>t van de Grondwet <strong>het</strong> nieuwe eerste hoofdstuk was. 38 Zij stelt dat “de kern van 1983” debescherm<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> recht op persoonlijke vrijheid <strong>en</strong> <strong>in</strong>dividuele autonomie was. 39 M<strong>en</strong> vond datde democratische rechtstaat niet kon functioner<strong>en</strong> zonder participatie van vrije <strong>en</strong> mondigeburgers. 40 De burger als rechthebb<strong>en</strong>d <strong>in</strong>dividu was dan ook e<strong>en</strong> echt nieuw verschijnsel <strong>in</strong> deNederlandse Grondwet. 41 Hier werd ook weer duidelijk de nadruk gelegd op de vrijheid <strong>in</strong> plaatsvan op de veiligheid. De wetgever liet wel door e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d <strong>in</strong>grijp<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> lev<strong>en</strong> van de burgerzi<strong>en</strong> dat zij toch ook <strong>en</strong>ige waarde hechtte aan veiligheid. Juist door <strong>het</strong> handel<strong>en</strong> van devolksverteg<strong>en</strong>woordig<strong>in</strong>g kon dit <strong>in</strong>grijp<strong>en</strong> aan band<strong>en</strong> gelegd word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat is precies waar devolksverteg<strong>en</strong>woordig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> e<strong>en</strong> rechtsstaat voor bedoeld is.Politici <strong>in</strong> de Tweede <strong>en</strong> Eerste Kamer liet<strong>en</strong> t<strong>en</strong> tijde van de Grondwetsherzi<strong>en</strong><strong>in</strong>g <strong>in</strong> 1983 debalans liever doorslaan t<strong>en</strong> gunste van de vrijheid dan van de veiligheid. Zij probeerd<strong>en</strong>,bijvoorbeeld <strong>in</strong> de Tweede Kamer, <strong>het</strong> belang van de grondrecht<strong>en</strong> nog groter te mak<strong>en</strong> dooram<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> toe te voeg<strong>en</strong> die formuler<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong> de Grondwet m<strong>in</strong>der op<strong>en</strong> liet<strong>en</strong> voor<strong>in</strong>terpretatie achteraf. Deze uitoef<strong>en</strong><strong>in</strong>g van de parlem<strong>en</strong>taire controle leek h<strong>en</strong> blijkbaar vanbelang om de recht<strong>en</strong> van de burger te kunn<strong>en</strong> garander<strong>en</strong>. 42 Anton Vedder laat ook zi<strong>en</strong> dat<strong>debat</strong>t<strong>en</strong> rondom wetsvoorstell<strong>en</strong> <strong>in</strong> deze jar<strong>en</strong> zich vaak richtt<strong>en</strong> op <strong>het</strong> grote belang vanbijvoorbeeld privacy. 43 Vanaf 1993 veranderde dit <strong>en</strong> hechtte de overheid e<strong>en</strong> steeds groter belangaan veiligheid. Belangrijke oorzak<strong>en</strong> hiervan war<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s Anton Vedder de nieuwe technologischemogelijkhed<strong>en</strong>, de Europese context <strong>en</strong> de heroriëntatie van de veiligheidsdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> na de KoudeOorlog. Hieruit blijkt dat 2001 dus niet <strong>het</strong> belangrijkste keerpunt was <strong>in</strong> de golfbeweg<strong>in</strong>g die wijhier hebb<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>. Echter, ook Anton Vedder stelt dat de aanslag<strong>en</strong> van 11 september zekere<strong>en</strong> katalysator zijn geweest voor <strong>het</strong> aannem<strong>en</strong> van wett<strong>en</strong> die <strong>in</strong> meer of m<strong>in</strong>dere matevrijheidbeperk<strong>en</strong>d war<strong>en</strong>. De nadruk wisselde dus duidelijk van de vrijheid naar de veiligheid.1.4 ARGUMENTENIn de voorgaande paragraaf hebb<strong>en</strong> wij drie verschill<strong>en</strong>de houd<strong>in</strong>g<strong>en</strong> jeg<strong>en</strong>s de Grondwetuite<strong>en</strong>gezet gezi<strong>en</strong>. Met deze houd<strong>in</strong>g<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> bepaalde soort<strong>en</strong> argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die <strong>in</strong> dezeparagraaf verder toegelicht zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Allereerst is er de houd<strong>in</strong>g dat de Grondwet e<strong>en</strong>strijddocum<strong>en</strong>t is dat de recht<strong>en</strong> van burgers moet garander<strong>en</strong>. Deze houd<strong>in</strong>g valt sam<strong>en</strong> met defundam<strong>en</strong>tele argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Deze argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> naar <strong>het</strong> grote geheel van de recht<strong>en</strong> van deburger <strong>en</strong> focuss<strong>en</strong> niet op specifieke zak<strong>en</strong>. Dit argum<strong>en</strong>tatiepatroon focust sterker op de vrijheid<strong>en</strong> de algem<strong>en</strong>e waard<strong>en</strong> van de rechtsstaat.Als tweede is er de houd<strong>in</strong>g dat de Grondwet e<strong>en</strong> historisch docum<strong>en</strong>t is <strong>en</strong> niet e<strong>en</strong>b<strong>in</strong>d<strong>en</strong>d juridisch docum<strong>en</strong>t. De Grondwet laat dan bepaalde waard<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> die over de tijd zijnontwikkeld, maar die waard<strong>en</strong> zijn niet b<strong>in</strong>d<strong>en</strong>d <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>in</strong> meer of m<strong>in</strong>dere mate van toepass<strong>in</strong>gzijn op e<strong>en</strong> bepaald mom<strong>en</strong>t. Deze houd<strong>in</strong>g valt sam<strong>en</strong> met de pragmatische argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ditargum<strong>en</strong>tatiepatroon focust op <strong>en</strong> wordt sterk beïnvloed door externe <strong>in</strong>vloed<strong>en</strong> zoals de angst van38 Böhler, 38. 39 Böhler, 39. 40 Böhler, 39. 41 Van Leeuw<strong>en</strong>, 176. 42 Kuit<strong>en</strong>brouwer, 193. 43 Vedder, 48. 6