<strong>en</strong> noodzaak] stil te staan to<strong>en</strong> ze zich, na de aanslag<strong>en</strong> <strong>in</strong> Lond<strong>en</strong>, door hun dad<strong>en</strong>drang liet<strong>en</strong>meeslep<strong>en</strong>. Snelle maatregel<strong>en</strong> war<strong>en</strong> nodig, om greep te krijg<strong>en</strong> op terroristische dreig<strong>in</strong>g<strong>en</strong>, omburgers gerust te stell<strong>en</strong>, om hun vertrouw<strong>en</strong> <strong>in</strong> de overheid te vergrot<strong>en</strong>. Adviez<strong>en</strong> overrechtswaarborg<strong>en</strong> voor burgers kreg<strong>en</strong> we<strong>in</strong>ig respons, als deze de bevoegdheid van de overheid <strong>in</strong>de weg kond<strong>en</strong> staan”. 285 Overig<strong>en</strong>s werd ook <strong>in</strong> dit <strong>debat</strong> wederom verwez<strong>en</strong> naar Big Brother,ditmaal van de heer Westerveld van de PvdA. 286 Die associaties was blijkbaar <strong>in</strong>middels sterkverbond<strong>en</strong> met de vrijheidbeperk<strong>en</strong>de onderzoek<strong>en</strong> <strong>in</strong> dit onderzoek: <strong>in</strong> bijna ieder <strong>debat</strong> wordthiernaar verwez<strong>en</strong>.Het was heel opvall<strong>en</strong>d dat de heer Frank<strong>en</strong> <strong>in</strong> zijn op<strong>en</strong><strong>in</strong>gsbetoog zei dat <strong>het</strong> belangrijk was datm<strong>en</strong> “hier vandaag e<strong>en</strong> <strong>politieke</strong> besliss<strong>in</strong>g [zou] nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan kiest mijn fractie – onder e<strong>en</strong> aantalhieronder te noem<strong>en</strong> voorwaard<strong>en</strong> – voor e<strong>en</strong> standpunt, waar<strong>in</strong> <strong>politieke</strong> opportuniteit zwaarderweegt dan wet<strong>en</strong>schappelijke rationaliteit”. 287 Dit was e<strong>en</strong> puur pragmatisch argum<strong>en</strong>t. Hij maaktehier e<strong>en</strong> draai t<strong>en</strong> opzichte van zijn eerdere standpunt wat betreft de bewaarplicht <strong>en</strong> hij werd hierdan ook constant op gewez<strong>en</strong> door de heer Kox, de woordvoerder van de SP. Alle argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> diede heer Kox maakte verwez<strong>en</strong> naar de heer Frank<strong>en</strong> <strong>in</strong> eerdere behandel<strong>in</strong>g<strong>en</strong> of naar de“ger<strong>en</strong>ommeerde collega-‐hooglerar<strong>en</strong> van collega Frank<strong>en</strong>”. 288 De heer Kox bleef er dan ook ophamer<strong>en</strong> dat de pragmatische overweg<strong>in</strong>g van de heer Frank<strong>en</strong> om niet nu stampij te mak<strong>en</strong>, maarom bij de Europese Unie de bewaarplicht aan te vecht<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s hem niet de juiste overweg<strong>in</strong>g is.Daarbij haalt hij veel fundam<strong>en</strong>tele <strong>en</strong> juridische argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan.De heer Kox wees vaak op de rol van de Eerste Kamer, t<strong>en</strong> opzichte van de rol van deTweede Kamer. De Eerste Kamer was volg<strong>en</strong>s de heer Kox “niet op aarde om <strong>het</strong> goede te sticht<strong>en</strong>maar <strong>het</strong> kwade te voorkom<strong>en</strong>”. 289 Ook mevrouw Strik b<strong>en</strong>adrukte dat <strong>het</strong> de rol was van de EersteKamer om “e<strong>en</strong> wetsvoorstel heel gewet<strong>en</strong>svol te toets<strong>en</strong> aan de Grondwet” omdat constitutioneletoets<strong>in</strong>g door rechters nog steeds niet was toegestaan door rechters. 290 De heer Kox was dan ookvan m<strong>en</strong><strong>in</strong>g dat de Eerste Kamer teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> wetsvoorstel moest stemm<strong>en</strong> omdat <strong>het</strong> “onz<strong>in</strong>nig,onnodig, overbodig, overdone, onuitvoerbaar <strong>en</strong> peperduur” is. 291 Uite<strong>in</strong>delijk stemd<strong>en</strong> vijf partij<strong>en</strong><strong>in</strong>derdaad teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> voorstel, maar dit was niet voldo<strong>en</strong>de om <strong>het</strong> te lat<strong>en</strong> afwijz<strong>en</strong>. Zoalsaangegev<strong>en</strong> werd de bewaartermijn voor <strong>in</strong>ternetgegev<strong>en</strong>s wel nog door de Eerste Kamer beperkt.E<strong>en</strong> ander nieuw argum<strong>en</strong>t dat naar vor<strong>en</strong> kwam bij de Eerste Kamer richtte zich, nu wel, opspecifieke waarborg<strong>en</strong> voor de wet. Zo werd, net als <strong>in</strong> veel voorgaande <strong>debat</strong>t<strong>en</strong>, b<strong>en</strong>adrukt dat d<strong>en</strong>otificatieplicht als waarborg niet veel voorstelde. 292 Mevrouw Azough van Gro<strong>en</strong>L<strong>in</strong>ks <strong>en</strong> de heerKoffeman van de PvdD b<strong>en</strong>adrukt<strong>en</strong> dat <strong>het</strong> belangrijk was dat burgers weer zegg<strong>en</strong>schap kreg<strong>en</strong>over hun eig<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s. 293 De m<strong>in</strong>ister manoeuvreerde vrij snel langs dit soort vrag<strong>en</strong> van deKamerled<strong>en</strong> <strong>en</strong> bleef steeds b<strong>en</strong>adrukk<strong>en</strong> dat de bewaarplicht <strong>in</strong>gevoerd moest word<strong>en</strong> om niet <strong>in</strong>gebreke te blijv<strong>en</strong> bij de Europese Unie. 294 Hij g<strong>in</strong>g met zijn pragmatische argum<strong>en</strong>tatiepatroon ooksteeds voorbij aan meer fundam<strong>en</strong>tele kritiekpunt<strong>en</strong> die de verschill<strong>en</strong>de partij<strong>en</strong> aandroeg<strong>en</strong>.285 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1815. 286 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1813. 287 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1807. 288 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1819. 289 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1819. 290 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1809. 291 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1820. 292 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1816. 293 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1817. ; 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong> Wet bewaarplicht telecommunicatiegegev<strong>en</strong>s', Eerste Kamer (07-‐07-‐2009) 40-‐1855. 294 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 40-‐1843. 48
De heer Engels beschreef <strong>in</strong> zijn betoog e<strong>en</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g s<strong>in</strong>ds 2001 waarbij e<strong>en</strong> houd<strong>in</strong>g isgegroeid die door zijn fractie niet ondersteund werd, namelijk: “dat e<strong>en</strong> democratische rechtsstaatde elem<strong>en</strong>taire moed moet hebb<strong>en</strong> om krachtig <strong>en</strong> doortast<strong>en</strong>d op te tred<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> ernstigecrim<strong>in</strong>ele bedreig<strong>in</strong>g<strong>en</strong>. Dat rechtvaardigt de <strong>in</strong>zet van meer repressieve <strong>in</strong>strum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Dedemocratie zal weerbaar zijn of niet zijn <strong>en</strong> wie niets te verberg<strong>en</strong> heeft hoeft niet bang te zijn vooraantast<strong>in</strong>g van de privacy”. 295 Dit argum<strong>en</strong>t hebb<strong>en</strong> wij <strong>in</strong>derdaad <strong>in</strong> veel andere <strong>debat</strong>t<strong>en</strong> terugzi<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> werd <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>debat</strong> <strong>in</strong> de Tweede Kamer ook gebruikt door de woordvoerder van <strong>het</strong>CDA. 296 De heer Kox stelde hierover: “[l]aat niemand aankom<strong>en</strong> met de drogred<strong>en</strong> dat wie niets teverberg<strong>en</strong> heeft, ook niets te vrez<strong>en</strong> heeft. Dat argum<strong>en</strong>t is al te vaak door slechte regimesmisbruikt”. 297 Wederom zi<strong>en</strong> wij hier dus dat politici aankaartt<strong>en</strong> dat er e<strong>en</strong> langlop<strong>en</strong>deontwikkel<strong>in</strong>g gaande was waarbij Nederland meer op e<strong>en</strong> controlestaat of politiestaat begon telijk<strong>en</strong>. 298 Dat is wat ge<strong>en</strong> van de politici wilde.3.9.2.3 Vergelijk<strong>in</strong>gIn beide Kamers werd<strong>en</strong> sterke fundam<strong>en</strong>tele argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gemaakt teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> vande Wet bewaarplicht telecommunicatiegegev<strong>en</strong>s. De partij<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> echter niet voldo<strong>en</strong>de zetelsom <strong>het</strong> wetsvoorstel teg<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Het is opvall<strong>en</strong>d dat coalitiepartij<strong>en</strong> D66 <strong>en</strong> PvdA <strong>in</strong> 2008teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> wetsvoorstel stemd<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat PvdA <strong>in</strong> 2009 wederom teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> voorstel stemde terwijl zijnog steeds onderdeel war<strong>en</strong> van de coalitie. Waar <strong>het</strong> CDA dus duidelijk e<strong>en</strong> draai maakte met deheer Frank<strong>en</strong> als woordvoerder, hebb<strong>en</strong> deze andere partij<strong>en</strong> dat niet gedaan.In beide <strong>debat</strong>t<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> veel dezelfde onderwerp<strong>en</strong> aan bod, waar fundam<strong>en</strong>teleargum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> groot deel van uitmaakt<strong>en</strong>. Dit aandeel was groter dan bij veel van de andere<strong>debat</strong>t<strong>en</strong> die wij <strong>in</strong> dit rapport hebb<strong>en</strong> geanalyseerd. In dit laatste <strong>debat</strong> werd sterk de nadrukgelegd op <strong>het</strong> creër<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> schijnveiligheid door symboolwetgev<strong>in</strong>g die effectief niets doet voorde veiligheid. 299 Er is dus steeds meer e<strong>en</strong> kritische houd<strong>in</strong>g te zi<strong>en</strong> <strong>in</strong> de Kamer, terwijl dit bij deeerste paar wett<strong>en</strong> die wij besprok<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> nog maar we<strong>in</strong>ig <strong>het</strong> geval was. Er werd <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>debat</strong><strong>in</strong> de Eerste Kamer voor <strong>het</strong> eerst gereflecteerd op de rol van die Kamer. Hieraan valt te zi<strong>en</strong> datveel Kamerled<strong>en</strong> van m<strong>en</strong><strong>in</strong>g war<strong>en</strong>, met de adviesorgan<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere <strong>in</strong>vloed<strong>en</strong> die zij aanhaald<strong>en</strong>,dat er constitutionele problem<strong>en</strong> met dit wetsvoorstel war<strong>en</strong>. De grondrecht<strong>en</strong> van burgers werd<strong>en</strong>niet voldo<strong>en</strong>de beschermd of gewaarborgd.295 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1805. 296 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Tweede Kamer, 83-‐5843. 297 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1820. 298 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1816. 299 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Tweede Kamer, 83-‐5817. ; 'Handel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>', Eerste Kamer, 39-‐1807 / 39-‐1820 / 40-‐1854. 49