Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
Vrijheid-en-Veiligheid-in-het-politieke-debat-omtrent-vrijheidbeperkende-wetgeving-Jeske-Weerheijm
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
aan de orde steld<strong>en</strong>. De andere woordvoerders ded<strong>en</strong> dit (bijna) nooit. Het stell<strong>en</strong> vanfundam<strong>en</strong>tele vrag<strong>en</strong> lijkt overe<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> houd<strong>in</strong>g jeg<strong>en</strong>s de Grondwet die deGrondwet ziet als e<strong>en</strong> strijddocum<strong>en</strong>t waar<strong>in</strong> de macht van de staat wordt beperkt <strong>en</strong> de recht<strong>en</strong>van de burger word<strong>en</strong> gegarandeerd, zoals door Kar<strong>in</strong> van Leeuw<strong>en</strong> omschrev<strong>en</strong> <strong>in</strong> hoofdstuk 1.Deze houd<strong>in</strong>g lijkt vrijheid belangrijker te acht<strong>en</strong> dan veiligheid. Het zou dus positief geweest zijn alser meer niet-‐juridische politici hadd<strong>en</strong> deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> aan <strong>het</strong> huidige <strong>debat</strong>.De meeste politici plaatst<strong>en</strong> veiligheid <strong>en</strong> vrijheid teg<strong>en</strong>over elkaar: zij steld<strong>en</strong> dat meerveiligheid op bepaalde front<strong>en</strong> m<strong>in</strong>der vrijheid moet betek<strong>en</strong><strong>en</strong> op andere front<strong>en</strong>. Zij maakt<strong>en</strong>deze balans veelal impliciet. Alle<strong>en</strong> de heer Van Schijndel van Gro<strong>en</strong>L<strong>in</strong>ks probeerde duidelijk temak<strong>en</strong> dat veiligheid <strong>en</strong> vrijheid bijvoorbeeld <strong>in</strong> de vorm van privacy meer <strong>in</strong> elkaars verl<strong>en</strong>gdeligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet teg<strong>en</strong>over elkaar staan. Dit zei hij echter impliciet <strong>en</strong> hij g<strong>in</strong>g daar verder niet op door.Over <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong> wordt <strong>in</strong> dit <strong>debat</strong> de nadruk meer gelegd op de veiligheid dan op <strong>het</strong> belangvan vrijheid. De m<strong>en</strong><strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>debat</strong> war<strong>en</strong> echter wel meer g<strong>en</strong>uanceerd dan de stemm<strong>in</strong>guite<strong>in</strong>delijk doet gelov<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong> Gro<strong>en</strong>L<strong>in</strong>ks stemde teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> voorstel terwijl meerderewoordvoerders <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>debat</strong> wel sterke twijfels uitt<strong>en</strong> over meerdere aspect<strong>en</strong> van <strong>het</strong> voorstel.3.2 WET JUSTITIËLE EN STRAFVORDERLIJKE GEGEVENSDeze wet regelde de verwerk<strong>in</strong>g van justitiële <strong>en</strong> strafvorderlijke gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong> persoonsdossiers. Dewet vormde eig<strong>en</strong>lijk e<strong>en</strong> wijzig<strong>in</strong>g van de Wet justitiële gegev<strong>en</strong>s uit 2002. Terwijl over deze laatstewet uit 2002 veel discussie bestond, is <strong>in</strong> 2003 <strong>en</strong> 2004 bijna ge<strong>en</strong> discussie te bek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>in</strong> deKamers. In beide Kamers wordt <strong>het</strong> voorstel zonder overleg als hamerstuk aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. 151 Voordatde wet werd <strong>in</strong>gesteld liet<strong>en</strong> de Raad van State <strong>en</strong> <strong>het</strong> College bescherm<strong>in</strong>g persoonsgegev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong> dat zij <strong>en</strong>kele zorg<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> wat betreft <strong>het</strong> voorstel. 152 Dit was echter niet voldo<strong>en</strong>dered<strong>en</strong> om <strong>het</strong> wetsvoorstel pl<strong>en</strong>air te behandel<strong>en</strong> <strong>in</strong> de Kamers. Deze constater<strong>in</strong>g heeft b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> ditonderzoek geleid tot e<strong>en</strong> vraag wat betreft hamerstukk<strong>en</strong> aan Edo Haveman, oud-‐medewerker <strong>in</strong>de Tweede Kamer. In bijlage B.1 is dit <strong>in</strong>terview terug te lez<strong>en</strong>. Haveman geeft aan dat red<strong>en</strong><strong>en</strong>hiervoor kunn<strong>en</strong> zijn dat er cons<strong>en</strong>sus is <strong>in</strong> de Kamer wat betreft <strong>het</strong> voorstel, dat er onvoldo<strong>en</strong>dereur<strong>in</strong>g is ontstaan omtr<strong>en</strong>t <strong>het</strong> voorstel (vooral <strong>in</strong> de Tweede Kamer) of als <strong>het</strong> gaat om <strong>het</strong>implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verplichte Europese richtlijn waar ge<strong>en</strong> overduidelijke problem<strong>en</strong> mee zijn.E<strong>en</strong> van de eerste twee red<strong>en</strong><strong>en</strong> lijkt bij dit wetsvoorstel <strong>het</strong> geval te zijn geweest.In de evaluatie van de Wet justitiële <strong>en</strong> strafvorderlijke gegev<strong>en</strong>s wordt e<strong>en</strong>maatschappelijke tr<strong>en</strong>d opgemerkt waarbij <strong>het</strong> belang van privacy steeds m<strong>in</strong>der is geword<strong>en</strong>. Zoschrijv<strong>en</strong> de auteurs van <strong>het</strong> rapport: “[o]ok bij de <strong>in</strong>troductie van de Wjg bestond er nog veelaandacht voor privacybescherm<strong>in</strong>g. Het laatste dec<strong>en</strong>nium heeft er echter e<strong>en</strong> duidelijkeverschuiv<strong>in</strong>g plaatsgevond<strong>en</strong> van aandacht voor privacy <strong>in</strong> de strafrechtspleg<strong>in</strong>g naar aandacht vooropspor<strong>in</strong>g <strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tie”. 153 Dit zou ook e<strong>en</strong> red<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn waardoor er ge<strong>en</strong> <strong>debat</strong> is gehoud<strong>en</strong><strong>in</strong> de beide Kamers. De evaluatie constateerde tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> tweede tr<strong>en</strong>d <strong>in</strong> de maatschappij: “deverander<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de praktijk <strong>en</strong> <strong>in</strong> de opvatt<strong>in</strong>g<strong>en</strong> over <strong>het</strong> op<strong>en</strong>baar mak<strong>en</strong> van (persoons-‐)gegev<strong>en</strong>s.De nieuwe sociale media word<strong>en</strong> massaal gebruikt. Veel burgers mak<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over zichzelf <strong>en</strong>ander<strong>en</strong> op <strong>in</strong>ternet (semi)op<strong>en</strong>baar, waarmee <strong>het</strong> lijkt alsof privacy m<strong>in</strong>der belangrijk wordtgevond<strong>en</strong>. De onbeperkte (<strong>en</strong> one<strong>in</strong>dige) beschikbaarheid van alle mogelijke persoonsgegev<strong>en</strong>sheeft de laatste jar<strong>en</strong> echter ook weer e<strong>en</strong> hernieuwde zorg voor privacy do<strong>en</strong> ontstaan”. 154 Er lijkt151 I. Helsloot, A. Schmidt, B. Thol<strong>en</strong>, D. de Vries, C. Grütters, M. de Vries, Evaluatie Wet Justitiële <strong>en</strong> Strafvorderlijke gegev<strong>en</strong>s (D<strong>en</strong> Haag 2013) 114-‐115. 152 Helsloot, Schmidt, De Vries, Grütters, De Vries, Evaluatie Wet Justitiële <strong>en</strong> Strafvorderlijke gegev<strong>en</strong>s, 25. 153 Helsloot, Schmidt, De Vries, Grütters, De Vries, 27. 154 Helsloot, Schmidt, De Vries, Grütters, De Vries, 28. 24