Pieter Schelte Heerema - Igitur - Universiteit Utrecht

‘schöpferliche Menschengruppe’ en ‘geistig-impotente Bastardhorden’. Het beste ras is dat
met “Nordischen Blutes”. Dat ras is wel overal en altijd in verval. Hiermee gepaard gaat
‘Kulturuntergang”. Wat er precies onder “Kultur” verstaan moet worden geeft Heerema niet
aan. 46
Hij meent wel dat het verval zeer ernstig is; “Democratie, Liberalismus, Marxismus” leidt tot
“Bastardierung” van het “Kerngebietes” van de Noordse mens. Om dit tegen te gaan is het
belangrijk dat de bevolking doordrongen raakt van de nationaal socialistische waarheid, opdat
de “Frontkaempfer, Bauern, Arbeiter, Studenten” aantreden om Hitler te volgen. Heerema
sluit af met de oproep: “Deutschland erwacht. Einheit auf voelkischer Grundlage. Gemeinnutz
vor Eigennutz. Alles musz anders werden”. 47
Een treffend detail kan gevonden worden op pagina vier van Heerema’s voordracht als hij
tussen de regels met potlood schrijft: ‘Wat nut schoone idee, indien niet de volkomen politieke
macht in onze handen is?’. Op dat moment is het inderdaad een prangende vraag voor de
nationaal socialistische Nederlanders.
Tot een gedetailleerd en concreet beeld over de toekomst van Nederland komt Heerema niet.
Hij spreekt over “eine Gemeinschaft von sozialer Justiz, Erziehung, mit ein Zuchtideal”. De
SS wil als “Vorkaempfer dieser Gedanken binden was zusammen gehoert, als
gleichberechtigte Voelker, jedes mit seiner Sprache, seiner Kultur, seiner eigenen Art. Nur
nach Karakter, nicht nach etwaige Sprach-oder Staatsangehoerigkeit soll der kuenftige Nord-
Europaeer beurteilt werden”. 48
Heerema geeft zijn voordrachten aan verschillende groepen. Zo wil hij graag het
gedachtegoed van de Nederlandse SS ingang doen vinden bij de politie, en dan het liefst bij de
Marechaussee. Na een onderhoud met overste Croiset van Uchelen, chef der Marechaussee
mag Heerema vijfentwintig hogere officieren toespreken. Die blijken aan het einde van de
voordracht op een enkeling na allen politieke tegenstanders, “getuige het daaropvolgende
debat”. 49
De situatie in Nederland op politiek gebied wordt niet eenvoudiger. De NSB en de
Nederlandse SS drijven uit elkaar. De Nederlandse Unie wordt in december 1941 verboden.
De NSB moet dan door als enige politieke partij. Die partij zinkt echter al sinds mei 1940 weg
in maatschappelijk isolement. Hiernaast strijden verschillende individuen binnen de nationaal
45
NA-CABR, dossier t.n.v. P.S. Heerema.
46
Kurzer Abrisz einer Ansprache für Utrechtsche Studenten, 20.5.1941, 1-2, NIOD, 176.76.
47
‘Kurzer Abrisz..’, 20.5.1941, p.1-2, NIOD, 176.76.
48
‘Kurzer Abrisz..’, 20.5.1941, p. 3-5, NIOD, 176.76.
49
Rapport, 8, NIOD, DOC I.653.1;
20