Pieter Schelte Heerema - Igitur - Universiteit Utrecht

gesproken. Hij vermoedt dat Duitse officieren op de hoogte zijn van het lage moreel. Als
Heerema van het overwegend Nederlandse regiment ‘Westland’ wordt overgeplaatst naar een
“volkomen Duitsch Pionier-bataillon” met de naam ‘Germania’, vermoedt hij dat dit als
maatregel tegen de ‘te hechte’ groep dient. 77
Dan wordt Heerema op 6 juni 1942 plotseling naar Dresden teruggeroepen. Er wordt geen
reden gegeven voor dit vertrek, wat hem niet bevalt. Heerema is niet bevorderd en zijn relatie
met zijn Duitse superieuren is “gespannen”. 78 In Dresden wordt Heerema op 26 juni ontslagen
uit de dienst, en op de trein gezet naar Nederland. Het is niet duidelijk of Heerema op dat
moment weet wat hem in Nederland wacht. Hij wordt naar Den Haag gestuurd voor een
gesprek met Rauter. In de trein maakt Heerema zich “eenige zorgen” dat een eventueel nader
onderzoek over zijn anti-Duitse gesprekken tijdens de diensttijd bij ‘Westland’ onaangename
gevolgen zou hebben”. Het ongewone ontslag heeft echter een andere oorzaak. Bij thuiskomst
in Den Haag deelt Rauter aan Heerema mee, dat de Nederlandse Oost Compagnie is opgericht
door Rost van Tonningen. Heerema is geschikt bevonden door zijn buitenlandse ervaring en
‘juiste’ politieke gezindheid. Hij zal Rost van Tonningen kunnen helpen bij het
verwezenlijken van een Nederlandse economische bijdrage in het ‘Germaanse Oosten’. Deze
economische ontwikkeling houdt nauw verband met plannen ter kolonisatie van de Oost-
Europese gebieden. Een activiteit die Nederland een meer gelijkwaardige positie ten opzichte
van de Duitsers dient te geven. 79
Overigens is het de bedoeling dat men in Dresden de uitrusting inlevert. Heerema neemt
echter zijn “Tuchbluse, Tuchhose, Feldmutze” een paar “Marschstiefel” en een “Leibriem mit
schloss” mee naar Den Haag. In januari 1943 ontvangt hij een brief uit Dresden, met de vraag
waar de spullen gebleven zijn. Hij antwoordt aan het SS-Ersatzkommando Niederlande
gevestigd aan de Stadhouderslaan 132 te den Haag, dat hij kort na zijn ontslag zijn spullen in
een Dienststelle in Den Haag heeft afgeleverd. Heerema wil de vergoeding voor de spullen
niet betalen. 80
In het vorige hoofdstuk hebben we gezien dat een van Heerema’s voorwaardes voor zijn steun
aan Duitsland de ‘rassische gelijkwaardigheid’ betreft. Deze voorwaarde is nu zwaar op de
proef gesteld. Vanaf augustus heeft Heerema, samen met andere Nederlandse, Vlaamse,
77
Rapport, 14-5, NIOD, DOC I.653.1.
78
Rapport, 15, NIOD DOC I.653; PV. v. Neckstraat, NA-CABR, dossier t.n.v. P.S. Heerema.
79
Rapport, 16, NIOD DOC I.653.
80
Brief Heerema aan SS-Ersatzkommando Niederlande, 5.1.1943, NIOD, 176.76 Correspondentie van P.S.
Heerema.
28