Pieter Schelte Heerema - Igitur - Universiteit Utrecht

Reinaard. Ook worden twee getuigen-deskundigen gehoord over Heerema en zijn rol bij het
verzet.
De rechters besluiten Heerema alleen te vervolgen voor zijn politieke misdaad. Dit betekent
feitelijk zijn lidmaatschap van de Nederlandse SS en zijn dienst bij de Waffen SS. De
moeilijkheid in de zaak is zijn ‘omslag’. De procureur-fiscaal (de openbaar aanklager) mr.
G.E. Langemeijer verwoordt het als volgt:
“De alles beheerschende vraag is hier, of de illegale praestaties van den requirant voldoende
zijn om zijn uiterst zware vergrijp goed te maken. Ik aarzel daaromtrent, maar ben bij deze
aarzeling geneigd om het bevestigend inzicht van de illegaliteit te volgen.”
De leden van de groep Vogel-Reinaard worden gehoord. Zij bevestigen allemaal Heerema’s
geschiedenis zoals hij dat zelf weergegeven heeft. Guise schrijft: “Van Heerema kan ik
verklaren dat hij op ons een zo goede en onkreukbare indruk heeft gemaakt, dat wij van ons
voornemen om hem te elimineren afstand hebben gedaan. Hij bleek een uitstekend illegaal
werker te zijn, die alles op het spel zette, niet om van zijn veranderd inzicht blijk te geven,
maar om de goede zaak te dienen. Indien wij in hem een opportunist hadden gezien, dan zou
hij thans niet meer leven. 172
De verklaringen van de leden van Vogel-Reinaard Nieuwenhuis en Van der Laan zijn ook van
deze strekking. Maar wat is precies de waarde geweest van de verzetsgroep? Daarover getuigt
de ‘getuige-deskundige’, reservegeneraal-majoor en commandant van de Binnenlandse
Strijdkrachten H. Koot. Hij is van mening dat de groep “buitengewoon goed werk” heeft
verricht heeft. Koot kent dan ook “hooge waarde toe aan het oordeel dezer groep en harer
leden”. 173
Op verzoek van de advocaat van Heerema mr. C.B. Reinhold, pleit Koot krachtig en zelfs
emotioneel in het voordeel van Heerema:
“Hier sprak tot mij iemand, die uit innerlijke overtuiging, om puur ideële overwegingen,
nimmer om eigen materieel gewin een zaak wist te dienen met groote zelfverloochening, maar
daarnaast de eerste zou zijn diezelfde zaak meedoogenloos af te breken, indien zijn verstand
en geweten hem daartoe zouden brengen. In het ondergrondsch verzet zou hij het type zijn
172 Schrage, Goedgemaakt, in E.C. Coppens red., Fabrica Iuris, 345-6.
173 Schrage, Goedgemaakt, in E.C. Coppens red., Fabrica Iuris, 336; Getuigenissen BG Den Haag, NA-CABR,
dossier t.n.v. P.S. Heerema.
53