Pieter Schelte Heerema - Igitur - Universiteit Utrecht

Hoofdstuk 1
1908-1931
Pieter Schelte Heerema wordt geboren op 27 april 1908 te Amsterdam. Hij groeit op als enige
zoon in een gezin met vier zussen. Zijn vader Ruurd Scheltema is onderwijzer en getrouwd
met Trijntje Spruit. Van huis uit is men Nederlands gereformeerd en het is waarschijnlijk dat
het gezin regelmatig de dienst in de Keizersgrachtkerk, de ‘gereformeerde kathedraal’ van de
Amsterdamse gereformeerde elite bezoekt. Van 1914 tot 1937 gaat daar de predikant ds.
Lindeboom voor. Zijn collega-voorgangers zijn dr. B. van Schelven en ds. D. Sikkel, auteur
van enkele religieusgeëngageerde boeken. Het moet een bloeiende tijd zijn voor de gemeente
waarin de kerk vaak overvol is. Plaatsen vooraan worden gereserveerd voor notabelen zoals
de hoogleraren van de Vrije Universiteit. Ondanks zijn religieuze opvoeding heeft Heerema
wat betreft zijn persoonlijke geloofsopvatting niets nagelaten. Ook in zijn verdediging na de
oorlog praat hij er niet over. 4
Heerema doorloopt zijn opleiding in een snel tempo. Na zijn basisvorming gaat hij naar een
HBS in Den Haag. Dan heeft de familie inmiddels Amsterdam verruild voor de hofstad. De
HBS maakt hij af in 1925. Hierop volgt direct een studie aan de Technische Hogeschool in
Delft. Omdat Heerema uitgeloot wordt voor militaire dienst kan hij zijn studie zonder
oponthoud voortzetten.
Heerema is een verdienstelijk roeier in deze tijd. Tweemaal wordt hij Nederlands kampioen
en behaalt de derde prijs op het wereldkampioenschap in Luttich in 1930 en weer in Parijs in
1931. In 1927 onderbreekt Heerema zijn voorbeeldig verlopende studie voor een jaar. In een
in het Duits opgesteld document “Lebenslauf” dat zijn leven beschrijft tot en met 1942, wordt
als reden voor deze onderbreking een “Meinungsverschiedenheid mit den Vatter” opgegeven.
In deze ‘wilde jaren’ zou Heerema –hij is dan negentien– als matroos bij de Koninklijke
Nederlandsche Stoomvaart Maatschappij werkzaam zijn geweest. Volgens hetzelfde
document doet hij de meeste Europese en enkele Noord- en Zuid-Amerikaanse havens aan.
4 Schrage, Goedgemaakt, in E.C. Coppens red., Fabrica Iuris, p. 337
8