Pieter Schelte Heerema - Igitur - Universiteit Utrecht

R. van Blokland
Schroeder van der Kolkstraat 19bis
3511 HR Utrecht
T.a.v. de heer Heerema
Surinamestraat 11
2585 GG den Haag
Voorburg, 21 mei 2010
Geachte heer Heerema,
Mijn naam is Roland van Blokland en ik ben vierdejaars student geschiedenis aan de
Universiteit Utrecht. Ik ben momenteel bezig met het schrijven van een bachelor eindscriptie,
in de vorm van een biografisch project. Dit project heeft als onderwerp Nederlanders die
tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken waren bij de kolonisatie van Oost-Europa. De
keuze voor mijn biografie is gevallen op meneer Ir. P.S. Heerema, uw vader.
Onder leiding van mevrouw dr. von Frijtag Drabbe Künzel, docente aan de Universiteit
Utrecht, onderzoeker bij het NIOD en auteur van boeken over onder andere Kamp Amersfoort
en H. Calmeyer, ben ik samen met mijn groep medestudenten geïntroduceerd tot het
Nationaal Archief te den Haag en het NIOD te Amsterdam. Hier heb ik archiefstukken
bekeken betreffende onder andere uw vader en de Nederlandse Oost Compagnie, waar uw
vader werkzaam was van 1942 tot 1943. Het NOC was een bundeling van Nederlandse
ondernemingen gericht op kolonisatie van en werkzaamheden in het oosten. Zo werden
bijvoorbeeld baggerwerkzaamheden verricht op de Dnjepr, boeren uitgezonden naar de
Oekraïne, en later in de oorlog verdedigingswerken gebouwd achter de linies van het
oostfront.
Ik schrijf u deze brief om u ten eerste op de hoogte te stellen van mijn werkzaamheden en u
ten tweede te vragen of u zou kunnen bijdragen aan mijn onderzoek. Het is mijn doel een
biografie te schrijven over uw vader. Daarbij zou het voor mij van onschatbare waarde zijn te
kunnen putten uit bronnen die niet in de archieven te vinden zijn. Dit zou kunnen betekenen,
als ik zou vrij zou mogen zijn, een gesprek met u te mogen voeren. Bovendien wordt in het
dossier van uw vader in het NA gerept over een “dagboek”. Dit dagboek is door mij tot op
heden niet gevonden.
Wat mij voornamelijk interesseert zijn de beweegredenen van uw vader zich in te zetten voor
de ‘kolonisatie’ van het oosten. Vervolgens ben ik geïnteresseerd in de ‘radicale’ omslag die
hij maakte, begin 1943, om zich met gevaar voor eigen leven te beijveren voor het verzet. Uit
de dossiers door mij ingezien krijg ik, als ik wederom zo vrij mag zijn, een indruk van uw
vader als een persoon, die eigenlijk een reiziger of kosmopoliet was. Dan komt tevens,
voornamelijk in verklaringen van derden, zijn vermeende ‘radicale karakter’ naar voren. Hij
vond iets en zette zich daar dan volledig voor in. Voor mijn onderzoek is het cruciaal te weten
waarom hij vond wat hij vond, en deed wat hij deed. Kan ik hierachter komen en weet ik dit te
plaatsen in de historische context, dan zou ik reeds dichter bij een goede biografie zijn.
In de hoop spoedig iets van u te mogen horen, en met vriendelijke groet,
Roland van Blokland
65