respect”

HUMAN
column
QUOI LEROY?
De nieuwe
coll-ik-tiviteit
■ Fons Leroy
De burger heeft het stuur van zijn loopbaan
méér en méér zelf in handen en
dat voor alle facetten van het leven. Dat
willen we toch, niet? Door de toenemende scholing,
de technologische vooruitgang en de brede
toegankelijkheid van het internet is de burger beter
geïnformeerd dan ooit tevoren. Dat maakt dat
hij een sterke positie heeft als consument, producent,
stakeholder, opinionier,…
Op de arbeidsmarkt benoemen we hem niet
langer als werknemer, maar als regisseur van zijn
loopbaan. De loopbaanbegeleider, arbeidsconsulent,
bemiddelaar, … wordt geconfronteerd
met een goed geïnformeerde en mondige klant,
die zelf al heeft nagedacht over wat goed voor
hem is. Een klant die geen bevoogdende aanpak
meer wil, maar een gesprekspartner die vanuit
een gelijkwaardigheidspositie dialogeert. Samen
worden oplossingen gezocht en niet langer gedicteerd
vanuit de machtspositie van de professionele
hulpverlener.
“Mensen worden individueler,
zelfstandiger en autonomer.”
De teloorgang van
het collectieve gepolder?
De burger wil maatwerk en niet langer bestempeld
of behandeld worden als een ‘doelgroeper’.
Hij vertrekt vanuit zijn unieke positie en dwingt
die ook af als invalshoek bij allerlei dienstverleners.
Dat blijkt niet alleen uit het arbeidsmarktbeleid
waarin het begrip ‘maatwerk’ centraal
staat in de begeleiding van werkzoekenden en in
de loopbaanaanpak van werkenden, maar ook uit
de populariteit van datamining, big data en co,
omdat die toelaten diensten en producten zo te
‘shapen’, dat ze maximaal beantwoorden aan de
individuele consumentenverwachtingen.
Deze evolutie houdt een toenemende druk
in op klassieke collectieve regelingen. Guus van
Montfort, voorzitter van een Nederlandse organisatie
van zorgondernemers, stelt dan ook dat
“het collectieve gepolder terrein verliest” doordat
> Fons Leroy (gedelegeerd bestuurder VDAB)
“De burger wil maatwerk en niet
langer bestempeld of behandeld
worden als een doelgroeper.”
© gf
mensen individueler, zelfstandiger en autonomer
worden. En dat zal door de technologische, sociale
en maatschappelijke evoluties alleen maar
aangewakkerd worden. Technologische en sociale
innovaties zullen erop gericht zijn om de individuele
burger te versterken – of het nu is vanuit
een leer-, zorg-, werk- of participatiebehoefte.
Gefrustreerd door
het collectieve kooi-gevoel?
Maar ook onze VUCA-wereld zal een impact
hebben op deze klassieke collectiviteiten die
dooreengeschud worden. Mensen willen immers
hun competenties, hun ‘goesting’, ambities kwijt
dwars door bedrijven, sectoren, statuten, collectieve
systemen heen. En niet afhankelijk zijn van
bijvoorbeeld een sectoraal opleidingsfonds dat
hen enkel ondersteunt zolang ze binnen de sector
blijven. Of tijdens loopbaanwisselingen zich
steeds weer moeten bekommeren om de diversiteit
en complexiteit van allerlei paritaire afspraken
inzake loons- en arbeidsvoorwaarden die het
‘kooi-gevoel’ bevestigen.
Heel wat klassieke instituties zijn niet afgestemd
op de beweeglijkheid en dynamiek die de
arbeidsmarkt in toenemende mate kenmerkt en
die de individuele burger aangrijpt dan wel treft.
Hebben ze het vermogen om zichzelf te overstijgen
en mee vorm te geven aan een transitionele
arbeidsmarkt die burgers bij transities faciliteert
en stimuleert? Kunnen ze maatwerk leveren in
functie van de veranderende verwachtingen en
competenties van burgers? Kunnen ze samen een
nieuw collectief systeem uitmaken dat beweeglijke
burgers vanuit hun persoonlijke loopbaanperspectieven
omarmt en met ‘goesting’ langer laat
werken? Zonder dat deze burgers te veel ballast
ontmoeten van allerlei hokjes en kotjes die mobiliteit
en flexibiliteit verhinderen? Op naar de
nieuwe collectiviteit, de coll-ik-tiviteit?! H
12 | NR 155 | | DECEMBER 2015