T£2r!geringe . SS

TUSSCHEN DIEREN EN PLANTEN. 569
Met die dieren gelyk, welke des winters in een ftaat
van verdoving lieven.
Het is eene eigenfchap, welke de dieren bezitten,
dat eenigen zich door den mensch volkomen laaten temmen;
anderen gedeeltelyk, eenigen weinigen in het
geheel niet: en waarlyk opmerkenswaardig is de overeenkomst
der planten , met opzigt tot deeze eigenfchap.
—— De Hond, het Paard, de Osfen, Schaapen
en Geiten, ja zelfs eenige Vogelen, zyn zo tam
gemaakt, dat zy by den mensch woonen, hem ten
dienfte ftaan, eenige kunften en gewoonten aanneemen,
en daartegen hunne natuurlyke wilde gewoonten
afleggen; en die zo zeer van hunnen natuurftaat
ontwend zyn, dat zy, van 'smenfeben befcherming
beroofd, gevaar zouden loopen van om te komen;
dewyl hun aart door het temmen verzagt is, en zy
daardoor buiten ftaat geraakt zyn, om de ongemakken
van het wilde leeven te verduuren. Onze vrugtboomen
en tuiugewasfen zyn, onder de planten, voorbeelden
van eene foortgelyke temming. De Peereboom
is in den natuurftaat geheel bedekt met lange doornen,
en brengt kleine, drooge en wrange vrugten voort:
tam gemaakt, veranderen de doornen in takken, en de
vrugten worden groot, fappig en zoet. Geen van de
anderen vrugtboomen is 'er, welke in den natuurftaat
die fmaakelyke vrugten geeft; allen zyn zy droog,zuur
en fcherp. Van huune natuurlyke gedaante afwykende,
doet de mensch hen in den tammen ftaat allerlei
vreemde gedaanten en gewoonten aanncemen ; den
eenen op eenen ftam, den anderen als eene pyramide,
en anderen wederom als lei-boomen opgroeijen : ja
verandert zelfs, door ontydigc warmte, hunnen bloei- en
vrugt-tyd in zyne broeibakken en kasfen. By
zeer tamme dieren verandert de gedaante zo zeer, dat
Oo 5 mea