2007 yılı il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

(P).AFETLER
P.1. DOĞAL AFETLER
P.1.1.DEPREMLER
Bir doğa olayı olan deprem; yerküre içerisinde biriken elastiki deformasyon
enerjisinin,kayaçların kırılma direncini aşması sonucunda ,kayaçların kırılması ve bu kırılma
hareketlerinin oluşturduğu elastiki dalgaların yeryüzünde yarattığı titreşim hareketidir.
Depremin büyüklüğü (magnitüf);deprem anında açığa çıkan sismik enerjinin sayısal bir
ölçüsüdür. Şiddeti ise; depremin insanlar,yapılar ve toprak üzerindeki etkisinin ölçüsü
olup,sadece depremin büyüklüğüne değil,merkez üssünden uzaklığa ve zemin özelliklerine
bağlıdır.
Daha sade bir anlatımla deprem,yerin derinliklerinde biriken enerjinin boşalması
sonucunda ortaya çıkan sismik dalgaların yeryüzünde meydana getirdiği sarsıntılar olarak
tanımlanmaktadır. Bunlar her yerde meydana gelen doğal olaylar olmayıp,yeryüzünün aktif
fay zonları denen kuşakları içerisinde meydana gelmektedir.
17 AĞUSTOS DEPREMİ
17 Ağustos 1999 Salı günü ,saat 03.02’de Kuzey Anadoplu Fay Zonu üzerinde,merkez
üssü Kocaeli’nin yaklaşık 11 km kadar güneyinde Gölcük yakınlarında olan bir deprem
olmuştur. Tüm Marmara Bölgesi’ni etkileyen bu depremin büyüklüğü moment magnitüd
olarak Mw=7.4 büyüklüğündedir. Hissedilme süresi yaklaşık 45-50 sn. Olan bu
deprem,(KAFZ) Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Gölyaka ile Hersek Burnunu geçecek şekilde
bir kırık oluşturmuştur.
17 Ağustos 1999 Gölcük depremi, Adapazarı, İzmit, Yalova, Bolu, İstanbul,
Bursa,Tekirdağ,Eskişehir ve Zonguldak illeri ve bunların civarındaki yerleşim birimlerini
etkilemiş,çok büyük can kayıplarına ,yapılarda yıkımlara ve ağır hasarlara neden olmuştur.
Deprem;karada İzmit Körfezi ile Düzce’nin güneybatısı arasında yaklaşık 130 km.
uzunluğunda yüzey kırığı oluşturmuş olup,kırık üzerinde maksimum 5 metre dolayında sağyanal
yer değiştirmeler meydana gelmiştir. Depremin odak derinliği 15 km. olarak
belirlenmiştir.
12 Kasım 1999’da KAF Zonunda Gölyaka’dan itibaren yaklaşık 40 km dolayında bir
kırık oluşturan ve büyüklüğü Mw=7.2 olan bir yıkıcı deprem olmuştur. Yaklaşık 5 metre
dolayında sağ-yanal atılımlı olan bu depremde de birçok insanımız yaşamını kaybetmiş ve
çok sayıda bina kullanılamaz duruma gelmiştir.
P.1.1.1.DURUM SAPTAMASI
Türkiye Dünya’nın üç büyük deprem kuşağından biri olan Alp-Himalaya Deprem
Kuşağı’nda yeralmaktadır. Depremler Türkiye’de;Avrasya,Afrika ve Arap kıtaları arasındaki
tektonik süreçlere bağlı olarak meydana gelen diri faylar boyunca oluşurlar. Anadolu’nun
büyük bir kısmının yer aldığı Anadolu levhası,Avrasya levhasının küçük bir bölümüdür.
Türkiye’nin bulunduğu bölgede büyük levhalar arasında küçük birçok levhanın
olması,Türkiye’nin büyük bir bölümünün deprem kuşağı içinde yer almasına neden olmuştur.
Ülkemizde yıkıcı depremlere yol açabilecek çok sayıda diri (aktif) fay vardır. Jeolojik
yapı gereği Kuvaterner’den (yaklaşık 1 milyon yıl) beri hareket ettiği kabul edilen faylar “diri
faylar” olarak tanımlanmaktadır.
Yüzölçümünün % 92’si (%45İ 1. Derece, %26’sı 2.derece),nüfusunun % 95’i ve
sanayisinin % 98’ideprem bölgesinde olan Türkiye’de son yüzyılda magnitüdü (büyüklüğü)
243