Show publication content!

PISMO PG 21
BEZ DEBITU…*
Aby wzmocnić siłę przekazu, dać ludziom nadzieję, dezinformować
wroga, czyli funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa,
sprawić wrażenie, że jest nas dużo więcej, dopisywaliśmy
na ulotkach czy pisemkach np. nakład 50 000 egz.,
gdy faktycznie drukowaliśmy tylko 5 czy 10 tys. Podawaliśmy
za każdym razem inną, wymyśloną nazwę Podziemnej Drukarni,
matryce były pisane na różnych maszynach, aby utrudnić
identyfikację źródła. Teksty pisane przez jedną osobę podpisywane
były różnymi pseudonimami itp. Robiliśmy szum za co
najmniej 100 osób.
A efekty? Trójmiasto regularnie zasypywane było ulotkami,
do każdej uczelni i większości zakładów pracy docierały podziemne
czasopisma, odezwy czy broszury informacyjne.
Oprócz manifestacji ulicznych w rocznicę Sierpnia, Grudnia
czy 3 Maja popularne były na Uczelniach Milczące Protesty.
Zbieraliśmy się najczęściej przed Gmachem Głównym o określonej
godzinie i przez pół godziny po prostu staliśmy czy spacerowaliśmy,
dyskutując o najświeższych wydarzeniach, czerpiąc siłę
z naszej mnogości. Wiedzieliśmy wtedy i czuliśmy namacalnie,
że to, co władza trąbi w przekaźnikach to ściema, bo naprawdę
większość myśli dokładnie tak jak my. Milczący i spacerujący
w jednym miejscu tłum miał ogromna siłę i wymowę. Ciężko byłoby
zebrać te kilka tysięcy ludzi wyłącznie przekazem ustnym
czy niewielką ilością ulotek. Zasypując uczelnię tysiącami ulotek
wzmacnialiśmy ten przekaz i efekt był niesamowity.
Na PG wystarczyło 2000 ulotek – to 1 ryza papieru i jedna
matryca… i dwie godziny pracy trzech osób. Chociaż z zewnątrz
mogło się wydawać, że na to pracowała spora, dobrze
zorganizowana podziemna grupa. Zgadza się – dobrze zorganizowana,
ale mało liczna. Co prawda, byliśmy tylko małym
kółkiem w sprawnie działającej i nie tak małej maszynie bo
papier, matryce i farbę dostawaliśmy od innych ekip, które zajmowały
się logistyką.
* Tekst niniejszy jest kontynuacją artykułu z wydania specjalnego
„Pisma PG” nr 9(158) z 2010 r.
Można powiedzieć, że pomimo, iż było nas tak niewielu
– potencjał mieliśmy spory, więc oprócz własnych potrzeb
świadczyliśmy usługi na zewnątrz i drukowaliśmy dla wszystkich,
którzy mieli taką potrzebę i kontakt z nami, a wydrukowane
materiały kolportowaliśmy od razu własnymi kanałami
do konkretnych odbiorców czy też w powietrze, tzw. akcjami
ulotkowymi.
Małe mieszkanko na Mariensztacie…
Jednym z większych i poważniejszych problemów były lokale.
Podstawą wydajnej i bezpiecznej pracy były miejsca, gdzie
mogliśmy wykonać nasze zadanie, nie wzbudzając niepotrzebnej
sensacji. Nawet życzliwa nam osoba mogła sprowadzić
kłopoty, rozpowiadając o tym, czym się zajmujemy. Podstawą
konspiracji była też częsta zmiana lokalu, gdyż regularna
obecność grupy młodych ludzi, głównie w godzinach wieczorno-nocnych
wnoszących i wynoszących paczki i unoszący się
łatwo rozpoznawalny zapach farby drukarskiej ściągnęłyby
na nas niechybnie prędzej czy później wizytę funkcjonariuszy
i zakończenie pięknej przygody ze szlachetną sztuką poligrafii
bezdebitowej.
O lokale nie było łatwo, gdyż z jednej strony ludzie się bali,
a z drugiej my też obawialiśmy się dekonspiracji. Trudno było
rozpytywać po znajomych, czy nie znają kogoś, kto udostępniłby
nam swoją substancję mieszkaniową dla tych niecnych
i zabronionych prawem celów. W końcu „Stawka większa niż
życie…” była niezłym elementarzem młodego konspiratora.
Drukowaliśmy w najdziwniejszych miejscach. Można by o tym
napisać osobną książkę. Najczęściej były to piwnice. Czasami
mikroskopijne łazienki, gdzie pralka służyła jako stół drukarski
i od czasu do czasu trzeba było przerwać pracę, aby młoda
mama mogła do tej pralki wrzucić kolejną porcję pieluch. Czasem
zmęczeni wieloma godzinami naprawdę ciężkiej pracy,
czekając, aż wyschnie farba na jednej stronie, by móc zadrukować
następną – szukaliśmy skrawka wolnej przestrzeni, aby
przespać się choć kwadrans na podłodze, stercie desek czy
kupie węgla.
Politechnika Gdańska, straj okupacyjny 1981 r. Msza na Politechnice Gdańskiej Fot. H. Majewski
Nr 10/2010