Show publication content!

PISMO PG 9
SO-LI-DARNOSC!
' '
SO-LI-DARNOSC
' '
Trzydziestolecie to zawsze piękny i ważki jubileusz. A cóż dopiero
wtedy, gdy obchodzi go „Solidarność”. Nie jest to bowiem
zwykłe święto, lecz rocznica jednej z najważniejszych cezur
naszej historii. To praprzyczyna naszej dzisiejszej rzeczywistości,
to splątany węzeł wielu łańcuchów przyczynowo-skutkowych.
Zastanawia więc, dlaczego w różnych materiałach dokumentalnych
i wspominkowych, w jakie ta okazja owocuje, mówi się
prawie wyłącznie o pierwszej dekadzie tej epoki. A jeśli ktoś już
wykracza poza jej ramy, to raczej sięga w przeszłość, przywołując
lata 1976, 1970, 1968…
Być może jest tak dlatego, że lata 1980–1989 to czas akcji
bezpośredniej – bierny opór, strajki, demonstracje, podziemne
knowania… W takie dni wszystko jest proste i czarno-białe. Miło
jest powspominać, jak żeśmy gonili zomowców (a potem oni
nas), jak się wznosiło okrzyki, pokazywało „zajączki”. A trochę
martyrologii, typu sine pręgi po gumowej pałce na plecach, lub
nawet dwadzieścia cztery godziny „na dołku”, dało się przedstawić
ze śmiechem, przy kawce lub kufelku piwka.
Ale potem trzeba było wrócić do normalności, jakakolwiek
ona była. Przyszedł czas wielkich decyzji społecznych i małych
problemów życiowych. Niejeden naprawdę oberwał od machiny
uruchomionej przez pewnego generała, jakże dziś szanowanego
przez niektórych, więc cicho lizał rany. Ktoś cichutko
smyknął do lepszego świata, by „za funtem odkładać funt” (zostawiając
w ojczyźnie swą Jolkę, desperacko pragnącą przeżyć
„lato ze snów”), a w przyszłości stroić się w szatki emigranta politycznego.
Ale większość wróciła do życiowego kieratu, próbując
dostosować się do jego nowego rytmu, nadawanego przez
zróżnicowane siły – od emocjonalnych decyzji mas, zachwyconych
wolnością, poprzez porady „stołecznych autorytetów”
posiwiałych w walce o rząd dusz, aż po bezwzględne reguły mechanizmów
światowej gospodarki.
Nowa rzeczywistość stawała się coraz mniej przyjazna
i malownicza, ale przecież na jej kształt istotnie wpływała „S”
(zresztą z wzajemnością), nieustannie firmując zalety nowego
systemu i rozmazując jego wady. Ktoś powie, że przypominając
te sprawy kalam i brukam. Ale czy lukrowanie faktów jest na
pewno lepsze niż łyżeczka dziegciu w beczce miodu? Zresztą
nie mam zamiaru pisać obszernej kroniki. Chcę tylko rzucić parę
uwag, by zachęcić Czytelnika do refleksji nad wpływem naszych
własnych postaw i decyzji na to, co nas teraz otacza.
Przelećmy więc tę pierwszą, heroiczną dekadę – rejestrację
związku, przepychanki, stan wojenny, nasłuchiwanie informacji
o TKK (kto dziś pamięta ten skrót?), przewożenie związkowej
poczty i powielaczowych gazetek, z duszą na ramieniu, ale
i z pełnym przekonaniem, goszczenie podziemnych emisariuszy,
którzy z marsowymi wyrazami twarzy toczyli tajemne rozmowy,
rozładowywanie darów z „Zachodu”…
Początkowy entuzjazm, absolutny i wręcz dziecięcy, z czasem
począł się kruszyć. Raz i drugi usłyszane rozmowy owych emisariuszy
okazują się płytkie, na poziomie problemu, jak zachęcić
„brukselkę”, by „solidnej ciotce” przysłała trochę „sałaty”.
Przewóz powielaczowej prasy początkowo budzi żal, że gazetki
trzeba szybko przekazać innym. A tak chciałoby się poczytać,
czegoś dowiedzieć. Tyle tylko, że po kilku godzinach takiej
lektury pojawia się pytanie: gdzie jest ta intelektualna głębia
podziemnej prasy? I czy to nie wtedy, karmieni prostymi regułkami
jakiejś ekonomicznej hybrydy, wyrobiliśmy w sobie
przekonanie, że wolny rynek osobiście wymienia przepalone
żarówki?
Także zetknięcie z darami ludzi „Zachodu” jest przyczyną
frustracji. Te mdłe mielonki w puszkach naprawdę są lepsze od
tego, co perfidne komuchy sprzedawały nam jako szynkę „Krakus”?
Te w połowie zepsute foliowane boczki z Danii mają naprawdę
zwiększyć dobową dawkę kalorii polskiego robotnika?
Te podniszczone garnitury i zdarte buty naprawdę są wyrazem
serdeczności „Zachodu”?
Silnie zmacerowany tego typu przeżyciami, wchodzę w drugą dekadę
nowej epoki. Ponownie zapisuję się do „S”, choć ręka drży, kiedy
widzę, jak niewielu decyduje się na taki krok. A że trzeba być konsekwentnym,
to nie odmawiam Kazikowi, gdy ponawia propozycję
objęcia przeze mnie stanowiska wiceprzewodniczącego „S” na PG.
Gdańsk, budowa pomnika Poległych Stoczniowców, 1980 r.
Fot. H. Majewski
Nr 10/2010