1 - 156 - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Μέρος IΙ: 25 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
(ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ)
Πορεια διδασκαλιας
• Ζητάμε από τα παιδιά να περπατούν σε κύκλο και να αλλάζουν τη φορά της πορείας τους
σύμφωνα με τις οδηγίες μας. Όταν τα παιδιά υπακούουν με άνεση στην εντολή της αλλαγής,
περνάμε στην επόμενη δραστηριότητα: περπατάμε μέσα και έξω στον κύκλο, κλείνοντας και
ανοίγοντάς τον. Προσέχουμε να έχουν όλα τα παιδιά τον ίδιο βηματισμό στον ρυθμό τους και
διορθώνουμε τους «βιαστικούς».
Μουσική ακρόαση: Ακούμε ηχογραφημένα αποσπάσματα με παροιμίες, γλωσσοδέτες, αινίγματα.
Μουσική δημιουργία και εκτέλεση: Επιλέγουμε ένα παιδί για να παίξει ένα ρυθμικό μοτίβο
με παλαμάκια, το οποίο όλη η τάξη επαναλαμβάνει. Κάνουμε το ίδιο και με άλλα παιδιά, τα
οποία κινούνται ελεύθερα στον χώρο. Στη συνέχεια καλούμε τα παιδιά να καθίσουν σε ημικύκλιο
και βάζουμε όλα τα καρτελάκια με τις ρυθμικές αξίες που έχουμε στο κέντρο του. Δίνουμε
ένα παράδειγμα στα παιδιά τοποθετώντας 4 καρτελάκια στη σειρά και παίζουμε το ρυθμικό
μοτίβο όλοι μαζί. Προτρέπουμε τα παιδιά να επιλέξουν τα δικά τους καρτελάκια, φτιάχνοντας
διαφορετικά ρυθμικά μοτίβα. Επιμένουμε να βάζουν 4 καρτελάκια σε κάθε σειρά. Επαναλαμβάνουμε
κάθε φορά και την προηγούμενη σειρά μοτίβων. Κατόπιν φτιάχνουμε 4 σειρές από
ρυθμικά μοτίβα και επιλέγουμε ένα παιδί για να δείχνει το καρτελάκι που «χτυπάμε» κάθε φορά
με το σύνολο της τάξης. Ανακατεύουμε τα καρτελάκια και επαναλαμβάνουμε τη δραστηριότητα
και με άλλα παιδιά.
Δραματοποιούμε την ηχοϊστορία «Συναυλία… από χαρτί!». Χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες
ανάλογα με τους ήρωες της ιστορίας που προτιμούν να υποδυθούν και τους δίνουμε χρόνο να
πειραματιστούν με τις ιδέες τους και τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα
αρχίσουν να οργανώνουν μια μικρή παράσταση.
Παίζουμε και τραγουδάμε το παιχνιδοτράγουδο της Ηπείρου Φορτώσαμ’ έναν ποντικό (διδασκαλία
κίνησης: Δ. Μαζαράκη, Ε. Κεφάλου–Χορς, Β. Δημητράτου). Μαθαίνουμε στα παιδιά τα
λόγια του τραγουδιού και στη συνέχεια τους ζητάμε να σχηματίσουν κύκλο. Τα παιδιά έχουν
τους αγκώνες λυγισμένους και κρατιούνται με τα χέρια στο ύψος των ώμων. Στο κέντρο του
κύκλου τοποθετούμε ένα καλάθι με κρουστά. Ένα παιδί –βγαίνει με λάχνισμα– γίνεται ο ποντικός
και μπαίνει στο κέντρο του κύκλου. Ο ποντικός θα χτυπά τον ρυθμό του τραγουδιού όπου
θέλει: στα χέρια, στα πόδια, στους μηρούς, στο πάτωμα, ακόμα και με τη βοήθεια των κρουστών.
Στο 1ο εννιασύλλαβο του τραγουδιού τα παιδιά προχωρούν 4 αργά βήματα προς το κέντρο του
κύκλου, όλα μαζί. Στο «άιντε» στέκονται ακίνητα και ανεβάζουν με φόρα τα χέρια ψηλά, ενώ
στο «μπρε» τα κατεβάζουν απότομα. Σ’ αυτό το σημείο ο ποντικός τραβά ένα παιδί στο κέντρο
του κύκλου κι έτσι οι ποντικοί γίνονται δύο. Στην επανάληψη ανοίγουν τον κύκλο πισωπατώντας
4 βήματα. Επαναλαμβάνουν τις ίδιες κινήσεις στο «άιντε μπρε». Στις επόμενες συλλαβές
πατούν στη θέση τους δυνατά τα 8 βήματα και στην επανάληψη κάνουν πιασμένα από τα χέρια
8 βήματα στη δεξιά φορά του κύκλου. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο, ενώ οι ποντικοί
πολλαπλασιάζονται και γίνονται τόσοι όσοι και οι στίχοι του τραγουδιού.
δραστηριοτητες
επεκτασης
Προτείνουμε στα παιδιά, χρησιμοποιώντας μια παροιμία ή έναν γλωσσοδέτη που ήδη ξέρουν, να
παραλλάξουν λέξεις ή και ολόκληρους στίχους αυτοσχεδιάζοντας με τον λόγο και τον ρυθμό.
Στη συγκεκριμένη δραστηριότητα μπορούμε να προσθέσουμε μελωδικά σχήματα ή και ρυθμικά
ostinati.
Ενδεικτική διαθεματική προσέγγιση: Φυσική Αγωγή: Κατευθύνσεις. Ευθείες και καμπύλες.
Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων: Χαρταετοί.
57
Αναστοχασμος
Η έννοια των ρυθμικών φράσεων βιώνεται τόσο με τον εσωτερικό ρυθμό κάθε παιδιού όσο και
με ποικίλες εμπειρίες που αφορούν την κίνηση του σώματος στον χώρο, τις ηχηρές κινήσεις, τα
λεκτικά μοτίβα και τις ακουστικές εμπειρίες.