1 - 156 - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Μουσική Α΄ & Β΄ Δημοτικου | Βιβλιο Δασκαλου
Αξιολογηση
Παρατηρώντας τα παιδιά κατά την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων μπορούμε να διαπιστώσουμε
αν αντιλαμβάνονται τη μελωδική κίνηση της α΄ φράσης του τραγουδιού και να
αξιολογήσουν τον βαθμό στον οποίο αναπτύσσονται οι δεξιότητές τους στο τραγούδι και στο
παίξιμο των μουσικών οργάνων.
b4
Στοχοι
Διδακτική επεξεργασία ενότητας: Μ’ ένα τσαμπί σταφύλι... όλοι φίλοι
Οι μαθητές θα πρέπει:
• Να εμπεδώσουν ρυθμικές αξίες που ήδη έχουν γνωρίσει: τέταρτα, μισά και παύση τετάρτου,
ζευγαράκια ογδόων.
• Να έλθουν σε μια πρώτη επαφή με τα 5/8 και τα 7/8.
• Να συνδυάσουν συλλαβές και λέξεις με ρυθμικά μοτίβα.
• Να γνωρίσουν τη διαδικασία του τρύγου, όπως και τα σχετικά ήθη και έθιμα.
Υλικα /
μεσα
• Καρτελάκια ρυθμικών αξιών
• Νάιλον με φυσαλίδες
Τετραδιο
εργασιων
Τραγουδάω και... μετράω
Αντιστοίχιση των αμπελόφυλλων με τα καλαθάκια.
76
Πορεια διδασκαλιας
Παιχνίδια επικοινωνίας: Απλώνουμε στο πάτωμα νάιλον με φυσαλίδες, απ’ αυτά που χρησιμοποιούνται
για τη συσκευασία εύθραυστων αντικειμένων. Τα παιδιά πατάνε πάνω στα νάιλον
σαν να πατάνε σταφύλια, ενώ ακούγεται κάποιο τραγούδι με έντονο ρυθμό, που παραπέμπει σε
γλέντι (π.χ. Μπαίνω μες στ’ αμπέλι). Σε κάθε αλλαγή στίχου του τραγουδιού αλλάζει και ο τρόπος
πατήματος του σταφυλιού (π.χ.: με τα τέσσερα, στις μύτες των ποδιών, καθιστοί, πιέζοντας με τα
χέρια, κυλώντας το σώμα μας). Στα ορχηστρικά μέρη τα παιδιά κινούνται ως εξής: είτε βγαίνουν
έξω από το νάιλον και χορεύουν σε κύκλο ή περπατούν ελεύθερα έχοντας νοερά καλάθια με
σταφύλια στο κεφάλι, τα οποία προσέχουν να μην τους πέσουν, ή κάθονται και χτυπούν παλαμάκια
στα ισχυρά του ρυθμού 7/8.
Μουσική ακρόαση: Ο παππούλης (στίχοι: Μ. Δούνια, μουσική: Π. Κούκου) και Πού πας, αφέντη
μέρμηγκα (δημοτικό τραγούδι).
Μουσική δημιουργία και εκτέλεση:
• Δίνουμε στα παιδιά τις καρτέλες αξιών και γράφουμε στον πίνακα λέξεις σχετικές με τον τρύγο,
όπως: τρύγος, μούστος, οίνος, ξίδι, ρώγες, λάκκος (λέγεται πουρλάκι και είναι ο λάκκος στον
οποίο μαζεύουμε τον μούστο), ξύσιμο (το επιμελημένο καθάρισμα των βαρελιών), τσάμπουρα
ή τσίπουρα (κοτσάνια από στυμμένα σταφύλια), τσίπουρο, πετιμέζι, σουλτανίνα, κοκκινέλι,
πατητήρι. Συλλέγουμε και άλλες λέξεις σχετικές με τον τρύγο (π.χ. από τις χώρες καταγωγής
των αλλοδαπών μαθητών) και στη συνέχεια προτρέπουμε τα παιδιά να διαλέξουν μια λέξη
και να φτιάξουν ένα ρυθμικό μοτίβο χρησιμοποιώντας τις καρτέλες. Ομαδοποιούμε τα παιδιά
ανάλογα με τον αριθμό συλλαβών των λέξεων που επέλεξαν (δισύλλαβες, τρισύλλαβες κτλ.).
Κάθε ομάδα, με τη σειρά, παρουσιάζει τις λέξεις της συνοδεύοντάς τες με τα κρουστά όργανα.
Συνδυάζουμε μία δισύλλαβη και μία τρισύλλαβη λέξη και εξηγούμε στα παιδιά την έννοια του
μέτρου των 5/8.
• Επέκταση αυτής της δραστηριότητας αποτελεί η τεχνική της μουσικής σκυταλοδρομίας, κατά
την οποία χρησιμοποιούμε εναλλάξ ένα παιδί από την ομάδα των δισύλλαβων και ένα από την
ομάδα των τρισύλλαβων λέξεων (αλλάζουμε τη σειρά των ομάδων και ). Με τον
ίδιο τρόπο εξοικειώνουμε τα παιδιά και με τα 7/8 ( ), εναλλάσσοντας ένα παιδί από
την ομάδα των τρισύλλαβων και δύο παιδιά από την ομάδα των δισύλλαβων ή ένα από την
ομάδα των τρισύλλαβων και ένα από την ομάδα των τετρασύλλαβων λέξεων.