1 - 156 - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Μέρος IIΙ: 25 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ B΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
(ΣΧΕΔΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ)
Πορεια διδασκαλιας
Μουσική δημιουργία και εκτέλεση: Τραγουδάμε το τραγούδι Chapp kaun khleng (Πιάσε το
μικρό γεράκι) από την Καμπότζη. Πρόκειται για ένα δημοφιλές σ’ αυτή τη χώρα παιχνιδοτράγουδο,
που τα μικρότερα παιδιά μαθαίνουν από τα μεγαλύτερα. [Μετάφραση του α΄ στίχου: Πιάσε
τον μικρό αετό, παίξε με το μικρό ακ (μεγάλο καμποτζιανό πουλί). Τα μικρά πουλιά φωνάζουν: Το
μονάκριβό μου.] Το νόημα των στίχων αφορά την αγάπη των παιδιών για την οικογένειά τους.
Αφού μάθουμε στα παιδιά το τραγούδι, παίζουμε το εξής παιχνίδι: ένα παιδί παριστάνει την
κότα και ένα άλλο τον αετό. Τα υπόλοιπα παιδιά, που είναι τα κοτοπουλάκια, στοιχίζονται σε μια
γραμμή πίσω από την κότα, κρατώντας σφιχτά από τη μέση το ένα το άλλο. Καθώς τα κοτοπουλάκια
τραγουδούν το τραγούδι, ακολουθούν την κότα που περπατά στον χώρο. Η κότα κι ο αετός
κάνουν τον εξής διάλογο:
Αετός: Η γιαγιά ζητά φωτιά.
Κότα: Δεν έχω φωτιά.
Αετός: Τότε δώσ’ μου ένα κοτοπουλάκι.
Κότα: Έλα και πάρ’ το, αν μπορείς.
Αρχίζει το κυνηγητό. Ο αετός προσπαθεί να πιάσει τα κοτοπουλάκια που ακολουθούν την κότα,
η οποία απλώνει τα χέρια της, για να εμποδίσει τον αετό να τα πιάσει. Ο αετός, σπάζοντας τον
κλοιό της κότας, προσπαθεί με κατάλληλες κινήσεις να πιάσει ένα κοτοπουλάκι και να το πάει στη
φωλιά του. Αν δεν καταφέρει να πιάσει κανένα σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο (π.χ. μετράμε
ή χτυπάμε μέχρι το 10), το τραγούδι και ο διάλογος επαναλαμβάνονται. Στη συνέχεια μπορούμε
να ζητήσουμε από τα παιδιά να προσθέσουν ρυθμό και μελωδία στον διάλογο κότας και αετού.
Μια ομάδα αναλαμβάνει να ντύσει ρυθμικά και μελωδικά (σολ, μι, λα) τα λόγια του αετού και
μια άλλη ομάδα να κάνει το ίδιο για τα λόγια της κότας.
Διαβάζουμε στα παιδιά την ηχοϊστορία «Ο μικρός κάστορας και η Ηχώ» και τους μοιράζουμε
ρόλους. Μπορούμε να παρομοιάσουμε τις φωνές των ζώων με μουσικά όργανα και να παίξουμε
την ιστορία μόνο με ήχους.
Παίζουμε και τραγουδάμε το παιχνιδοτράγουδο της Θεσσαλίας Τρυγόνες. Αφού μάθουμε στα
παιδιά το τραγούδι, τα χωρίζουμε σε δύο ομάδες, τις τρυγόνες και τα γεράκια. Οι τρυγόνες συνοδεύουν
το τραγούδι τους με κουδουνάκια και τα γεράκια με τύμπανα. Φροντίζουμε ώστε τα παιδιά
να αποδίδουν τους στίχους με κίνηση: στο κλοτσιές θα φάει κουνάνε απειλητικά τα πόδια, σαν
να κλοτσάνε. Όταν μάθουν το τραγούδι καλά, παίζουν το παιχνίδι σε αντικριστές ομάδες: η μία
ομάδα αποτελείται από τη μάνα με τα γεράκια της και η άλλη από τις τρυγόνες που είναι πιασμένες
από τα χέρια σαν αλυσίδα. Η μάνα στέλνει το γεράκι της που τρέχει ορμητικά ν’ αρπάξει μια
τρυγόνα. Αν καταφέρει να σπάσει την αλυσίδα, παίρνει μια τρυγόνα μαζί του στην ομάδα του. Αν
αντιθέτως δεν μπορέσει να πάρει μια τρυγόνα, τότε μένει εκείνο στην ομάδα των τρυγονών σαν
λάφυρο. Το παιχνιδοτράγουδο επαναλαμβάνεται και κερδίζει η ομάδα με τα περισσότερα μέλη.
Συζητάμε για τις ομοιότητες ανάμεσα στο συγκεκριμένο παιχνιδοτράγουδο και το Chapp kaun
khleng (Πιάσε το μικρό γεράκι) από την Καμπότζη. Παιχνίδι ανάλογο με το Chapp kaun khleng
υπάρχει και στην ελληνική παράδοση, το Γριά, γριά έχεις φωτιά;
Τα παιδιά σχηματίζουν ζευγάρια. Ο ένας παίκτης ενώνει τις παλάμες του με τα δάχτυλα σε διάσταση
και καμπυλωμένα, ώστε οι άκρες τους να σχηματίζουν από μέσα κούφωμα και από πάνω
«σκαλάκια» σε αψίδα. Τότε ο άλλος παίκτης αγγίζει με τον δείκτη του το πρώτο «σκαλάκι» που
σχηματίζεται από τα δύο μικρά δάχτυλα. Σε κάθε «σκαλάκι» γίνεται ο εξής διάλογος:
Γριά, γριά έχεις φωτιά; / Στον απάνω μαχαλά.
Γριά, γριά έχεις φωτιά; / Στον παραπάνω μαχαλά.
Όταν φτάσει στους δείκτες, ρωτά:
Έχεις φωτιά; / Έχω. / Έχεις σκυλιά; Δεν έχω. / Να μπω; / Έλα.
Μόλις κάνει να περάσει το δάχτυλο στη φωλιά που σχηματίζουν οι παλάμες του αντιπάλου τότε
αυτός, γαβγίζοντας, πρέπει να κλείσει τις παλάμες, ώστε να πιάσει το δάχτυλο μέσα (Κλιάφα,
Βαλάση, 2000).
85