raport z realizacji III edycji Programu Obywatel i Prawo
raport z realizacji III edycji Programu Obywatel i Prawo
raport z realizacji III edycji Programu Obywatel i Prawo
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dostęp do nieodpłatnej pomocy prawnej – propozycje zmian<br />
57<br />
czy ograniczenie drogi odwoławczej do jednej instancji nie byłoby niezgodne<br />
z Konstytucją RP, która przewiduje dwuinstancyjne postępowanie<br />
sądowe (art. 176.1). Nie wchodząc w szczegółowe rozważania trzeba<br />
podkreślić, że można bronić stanowiska, iż rozwiązanie takie – ze względu<br />
na to, że decyzja o przyznaniu pomocy prawnej nie jest sprawowaniem<br />
wymiaru sprawiedliwości – nie byłoby niekonstytucyjne. Ostatecznie<br />
problem ten rozstrzygnąłby jednak Trybunał Konstytucyjny, w przypadku<br />
skierowania doń konkretnej sprawy.<br />
Wdrażanie nowego systemu<br />
W praktyce proponowany system można wprowadzać stopniowo.<br />
Powiatowe biura pomocy prawnej mogłyby płynnie, krok po kroku, rozszerzać<br />
pole swoich działań. Od początku mogłyby zajmować się sprawami<br />
związanymi z informacją prawną i pomocą pozasądową. Natomiast<br />
system zwalniania od kosztów i wyznaczania pełnomocników z urzędu<br />
mógłby być wprowadzany równolegle do istniejącej procedury sądowej<br />
i powoli przejmować całość spraw.<br />
Rozwiązania alternatywne<br />
Rada do spraw Pomocy Prawnej powinna mieć kompetencję inicjowania<br />
projektów pilotażowych, eksperymentowania, szukania najlepszych<br />
rozwiązań i badania efektywności udzielania pomocy prawnej<br />
w ramach proponowanych rozwiązań. Można sobie wyobrazić, na przykład,<br />
stworzenie, wzorem wielu innych krajów, pilotażowego programu<br />
tzw. biur obrońcy publicznego. W biurach takich są zatrudnieni prawnicy,<br />
którzy zajmują się wyłącznie udzielaniem pomocy prawnej opłacanej<br />
przez państwo. W obecnej chwili, choćby ze względu na zbyt małą liczbę<br />
prawników, wprowadzenie takiego systemu w skali kraju nie jest możliwe.<br />
Jednak można drogą projektów pilotażowych oceniać i porównywać<br />
poszczególne modele (czy bardziej efektywne jest kontraktowanie takich<br />
usług u prawników czy utrzymywanie biura obrońcy publicznego). Badania<br />
takie prowadzono w niektórych krajach.<br />
Korzystając z bogactwa doświadczeń na świecie, a także własnych<br />
pomysłów warto rozważać i testować wiele innych rozwiązań. Możliwe<br />
jest zwłaszcza wykorzystanie nowoczesnych technologii poprzez aktywne<br />
portale internetowe czy specjalne linie telefoniczne, poprzez które wynajęci<br />
prawnicy udzielaliby części informacji i porad klientom, którym<br />
przyznano bon pomocowy.