raport z realizacji III edycji Programu Obywatel i Prawo

Wstęp
Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności i Instytut Spraw Publicznych
od 2002 roku prowadzą wspólnie działania na rzecz poszerzania dostępu
obywateli do pomocy prawnej. Program „Obywatel i Prawo” wspiera inicjatywy
społeczne, działające na rzecz udostępniania obywatelom bezpłatnego
poradnictwa prawnego, a także angażuje się w debatę publiczną na temat
reformy systemu dostępu do pomocy prawnej. U podstaw powołania
programu legły problemy społeczne – olbrzymi obszar bezradności społecznej,
związanej z nieumiejętnością poruszania się w sprawach administracyjno-prawnych,
uniemożliwiający w efekcie korzystanie z pełni praw
obywatelskich. W założeniu program miał być impulsem do podejmowania
inicjatyw, które prowadzą do przełamywania tej bezradności i działają
na rzecz zmniejszania obszarów marginalizacji społecznej.
Od początku istnienia program wspiera działania organizacji społecznych,
prowadzących poradnictwo prawne i obywatelskie, organizując
konkursy grantowe. W latach 2002–2007 przyznaliśmy 75 dotacji dla
organizacji pozarządowych i szkół wyższych, zajmujących się poradnictwem
prawnym i obywatelskim, a ogólna kwota grantów wyniosła ponad
3 200 000 złotych. Projekty zrealizowane dzięki wsparciu ze środków
programu pozwoliły na udzielenie blisko 100 000 porad prawnych
i obywatelskich. Porady udzielane były bezpłatnie, osobom w szczególnie
trudnej sytuacji życiowej i materialnej. Dzięki dotacjom możliwe było
także podnoszenie jakości poradnictwa, prowadzonego przez organizacje
pozarządowe, poprzez szkolenia personelu czy zakup niezbędnego wyposażenia,
poszerzanie zakresu tego poradnictwa, otwieranie nowych punktów
doradztwa i docieranie z ofertą do większej liczby beneficjentów
czy promocja działań pro publico bono wśród środowisk prawniczych,
w szczególności studentów prawa – wolontariuszy.
Program „Obywatel i Prawo” działa także na rzecz systemowych
zmian, związanych z dostępem do pomocy prawnej, obejmujących za-