ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ - Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Διδακτικές Προσεγγίσεις:
Χάρτης Εννοιών: Πολλές φορές κατά τη διαδικασία επίλυσης ενός προβλήματος διευκολύνει την οργάνωση
των ιδεών και σκέψεών μας η δημιουργία ενός χάρτη εννοιών.
Για τη χαρτογράφηση εννοιών ακολουθούνται τα εξής βήματα:
• Εντοπισμός των κύριων εννοιών που αφορούν στο υπό εξέταση ζήτημα.
• Ιεράρχηση των εννοιών από τις περισσότερο γενικές, στις επιμέρους έννοιες και τέλος στις πλέον ε-
ξειδικευμένες.
• Σχεδιασμός του χάρτη: α) Κάθε έννοια σε κύκλο, β) Στην κορυφή ή στη μέση η περισσότερο γενική
έννοια, γ) Κάτω ή γύρω από αυτήν τοποθετούνται οι επιμέρους έννοιες, δ) Σύνδεση των εννοιών μεταξύ
τους (με γραμμές ή βελάκια), ε) Αν χρειάζεται προσθέτουν και συνδετικές λέξεις για να δείξουν
τον τρόπο που συνδέονται οι έννοιες μεταξύ τους και να σχηματίζονται λογικοί συνειρμοί.
Ο δάσκαλος καλό είναι, πριν εφαρμόσει τη διδακτική προσέγγιση του χάρτη εννοιών, να βεβαιωθεί
ότι οι μαθητές του έχουν κατανοήσει ότι: ένα πρόβλημα έχει αίτια, προκαλεί επιπτώσεις και αντιμετωπίζεται
με μέτρα (συλλογικά και ατομικά, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα, σε τοπικό, περιφερειακό
ή παγκόσμιο επίπεδο).
Στη δραστηριότητα 3 το πρόβλημα είναι οι δασικές πυρκαγιές. (1)
Αιτίες του προβλήματος: Οι περισσότερες πυρκαγιές στα δάση προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες
και από αυτές, ίσως οι πιο πολλές, από αμέλεια.
Οι πιο πολλές πυρκαγιές από αμέλεια οφείλονται σε:
Πέταμα αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων, απρόσεκτο άναμμα και εγκατάλειψη εστιών φωτιάς μέσα ή
κοντά σε δάση, καθάρισμα χωραφιών (κάψιμο καλαμιών, χόρτων κλπ.), κάψιμο βοσκοτόπων, κάψιμο
σκουπιδιών, σπινθήρες μηχανημάτων. (2)
Επηρεάζει τους κατοίκους της Ελλάδας γιατί κάθε χρόνο καίγονται χιλιάδες στρέμματα δάσους
και δασικών εκτάσεων. Χάνονται ανθρώπινες ζωές, καταστρέφονται περιουσίες, μειώνεται η δυνατότητα
των εδαφών να συγκρατήσουν τα νερά των βροχών και να εμπλουτίσουν τα υπόγεια νερά,
τις πηγές και τα ποτάμια, με αποτέλεσμα τη λειψυδρία. Τα εδάφη οδηγούνται στην ερημοποίηση,
μειώνεται η βιοποικιλότητα (ενδημικά είδη μειώνονται ή εξαφανίζονται), μείωση του οξυγόνου,
κλιματικές αλλαγές.
Στερούμαστε την πολύτιμη ξυλεία και τα άλλα δασικά προϊόντα για πολλά χρόνια, μέχρι να ξαναγίνει
- αν ξαναγίνει - το δάσος όπως ήταν πριν καεί.
Δημιουργούνται διάφορα προβλήματα κοινωνικά, υγείας, εργασίας, αναψυχής κλπ..
Επιβαρύνεται η οικονομία με τις τεράστιες δαπάνες κατάσβεσης και τις ανυπολόγιστες επίσης δαπάνες
που απαιτούνται για την αποκατάσταση των ζημιών. (3)
Με τις πυρκαγιές επηρεάζονται και οι κάτοικοι άλλων περιοχών της γης, από την ελάττωση του ο-
ξυγόνου, τη μείωση της βιοποικιλότητας, την αύξηση της θερμοκρασίας της γης και τις κλιματικές αλλαγές.
(4)
Λύσεις: η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του μεγάλου κινδύνου που απειλεί τα
δάση μας - των πυρκαγιών. Η Πολιτεία πρέπει να ενισχύσει το σύστημα πρόληψης των πυρκαγιών, να
διαθέτει τους μηχανισμούς έγκαιρης κατάσβεσης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών. Κάθε
πολίτης να αναπτύξει την ατομική ευθύνη όπως: Να μην ανάβει ή να διατηρεί φωτιά για οποιοδήποτε
σκοπό στο ύπαιθρο και μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις ή πλησίον τους και μέχρι απόσταση τριακοσίων
μέτρων. Να μην πετά αναμμένα τσιγάρα μέσα στα δάση και στις δασικές εκτάσεις.
29