υπουργειο εθνικης παιδειας και θρησκευματων πανεπιστημιο ...

δας, την επαγγελματική δραστηριότητα των φορέων του.
Όμως, όπως γράφει ο Thomas Acton, «αν και κάθε Τσιγγάνος
μπορεί κάποια στιγμή να διαλέξει τα μέσα για να κερδίζει
τη ζωή του εξαιτίας κάποιας πολιτισμικής προδιάθεσης
που του έχει μεταδοθεί στη διάρκεια της κοινωνικοποίησης
του, σε κοινωνικό επίπεδο η κατεύθυνση της αιτιότητας
είναι αντίστροφη: η φύση των μέσων επιβίωσης είναι που
καθορίζει την πολιτισμική προδιάθεση. Με δυο λόγια, ο
Τσιγγάνος μπορεί να διαλέγει ένα από τα λεγόμενα τσιγγάνικα
επαγγέλματα. Αλλά είναι αυτά τα επαγγέλματα και τα
επαγγέλματα πριν από αυτά που διαμόρφωσαν τους Τσιγγάνους.
Και αυτά τα επαγγέλματα υπάρχουν ή υπήρχαν επειδή,
όπως τα περισσότερα επαγγέλματα, καλύπτουν μια ανάγκη».
Περαιτέρω, αν σημειώνεται υποαντιπροσώπευση των Τσιγγάνων
σε ορισμένα επαγγέλματα, αυτό οφείλεται πολύ περισσότερο
στις διαδικασίες θεσμικού, εκπαιδευτικού και κοινωνικού
αποκλεισμού που έχουν αντιμετωπίσει —και αντιμετωπίζουν—
οι Τσιγγάνοι, παρά σε κάποιες ελεύθερες επιλογές.
Πρέπει λοιπόν κανείς να «ξύσει» την επιφάνεια των εξωτικών
στερεοτύπων και των γενικεύσεων προκειμένου (α) να
δει αν και σε ποιο βαθμό οι γενικές αρχές που έχουν διατυπωθεί
στην—ξενόγλωσση κυρίως— βιβλιογραφία σχετικά με
την «οικονομία των Τσιγγάνων» ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα
των τρόπων με τους οποίους διαφορετικές ομάδες
Τσιγγάνων οργανώνουν την οικονομική και επαγγελματική
ζωή τους σε διαφορετικές περιοχές και σε διαφορετικές
περιόδους και (β) να εντάξει τις παρατηρήσεις του στο
ευρύτερο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο όπου ζουν και δραστηριοποιούνται
οι Τσιγγάνοι. Δεδομένου δε ότι οι Τσιγγάνοι
πολύ απέχουν από το να είναι μία ομοιογενής ομάδα,
κάθε είδους «γενική αρχή» πρέπει να παρουσιάζεται με επιφύλαξη
και να είναι ανοιχτή στην επιβεβαίωση ή στη διάψευση
της από την πραγματικότητα των υποκειμένων των
οποίων τη ζωή φιλοδοξεί να περιγράψει και να ερμηνεύσει.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ