G.M.Giersztyn - 'Inny' w filmach Anga Lee - Wiedza i Edukacja

Ewolucyjne zręby tożsamości kulturowej i narodowejEtolodzy spod znaku Konrada Lorenza i Desmonda Morrisa budują systemidentyfikacji ludzkich zachowań w oparciu o założenie tak zwanego „agresywnegobehawioru człowieka”. 26 Sprowadza się to po prostu do uznania homo sapiens zanaczelnego predatora świata ożywionego. Dodać należy iż naturą jest on obdarzonyszczególną, gdyż złośliwość, zemsta i wyrachowanie są specyficznie ludzkąspecjalnością. Konsekwencją takiego podejścia etologów jest założenie o „pierwotnejwrogości kultur” 27 , gdzie społeczność ludzka jednoczy się w pierwszym rzędzieprzeciw zagrożeniom zewnątrz, niczym młode samce lwów przeciw watahom hien.Dalszym łącznikiem, wytworzonym wskutek rozwoju struktur plemiennych, a następniespołecznych jest integracja poprzez znalezienie czynników łączących, czyli „wobecczegoś”. Strach w stosunku do inności wzrastający pierwotnie z instynktów wciążmieści się w sferze emocji, a nie intelektu przyjmuje formę „rytualno –zmilitaryzowaną”, czyli typową wojnę z etosem, sztandarami i hierarchią, zaś wpóźniejszym czasie sublimuje do rasizmu, nacjonalizmu, szowinizmu i ksenofobii. 28Trzeba zaznaczyć, że Desmond Morris w odróżnieniu od naśladowcówKonrada Lorenza jest skłonny bronić człowieka, nawet walczącego. Grupa walczącajest grupą, bo chce bronić określonych zasad, ideałów, wartości, ustroju itd., czylimemów 29 . Przypominaniu „spoistości” grupy służy propaganda wojenna. Nie jest onaskierowana w pierwszym rzędzie do zastraszania przeciwnika, ale do mobilizacji siłwłasnych, motywacji. 30 Oficjalnie podstawową pobudką w czasie trwania kampaniiwojennych są idee, ponieważ odwołując się do emocji motywują silniej niż trwałekorzyści.Ograniczenia poznawcze a tworzenie więzi międzyludzkichZygmunt Bauman w książce Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika(2000) zwraca uwagę na ciekawy aspekt wiążący zdolności ludzkiej percepcji z26 Jacek Lejman, zwierzęcy prześwit cywilizacji. Desmond Morris i etologia współczesna, wyd.Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej, Lublin 1999, str. 158.27 Wyd. cyt., str. 159.28 Wyd. cyt., str. 158–162.29 Termin odnoszący się do zamkniętego fragmentu przekazu kulturowego, analogiczny do genuwprowadzony przez Richarda Dawkinsa w książce Samolubny gen (The Selfish Gene, 1976).30 Jacek Lejman, wyd. cyt., str.16221