G.M.Giersztyn - 'Inny' w filmach Anga Lee - Wiedza i Edukacja

Jack Roedel (Tobey Maguire) jest chłopcem z południa, przywiązanym do ustalonegoporządku społecznego i kodeksu honorowego wpojonego przez ojca. Każdy ma swojemiejsce wyznaczone przez Boga. Murzynom na południu w udziale przypadła praca.Tak po prostu jest. Wojna, jak przystało na kataklizm przewraca jego świat do górynogami zaczynając od zabrania ze sobą jego rodziców. Jack z młodszym bratemdołączają do grupy uciekających przed Jankesami młodych z Missouri iwymierzających na własną rękę kary za niegodziwości. Sposobności do własnychnieskrępowanych przemyśleń dotyczących porządku świata, sensu wojny, zasadnościniewolnictwa i zakresu człowieczeństwa Murzynów dają Jackowi kolejne wydarzenia, anade wszystko pojawienie się czarnoskórego towarzysza niedoli Daniela Holta.Ang Lee w tej adaptowanej fabule nie uczynił głównym tematem upadkumitu południa, ani nawet samej wojny jako takiej, ale dorastanie, intensywne ponadmiarę, ale skrojone idealnie na nowe czasy, które nadejdą. W wymiarze symbolicznymJack wyrasta z przesądów rasizmu, tak jak dziecko wyrasta z wiary Świętego Mikołaja,a w dalszej perspektywie jest odbiciem tych samych zmian zachodzących w całejzachodniej cywilizacji, tylko trwających stosownie dłużej. Proces zmian jestprzedstawiony jako następującego sobie drobne zmiany, na końcu których jest cisza,brak żalu jednej, brak wstydu drugiej strony, innymi słowy początek obdarzonejmądrością dorosłości. Bez przesady można uznać ten film za triumf głębokorozumianego, świadomego człowieczeństwa, otwartego na wymianę doświadczeń ipomnażanie wiedzy.W filmie Ang Lee nie wkłada w usta Jacka słów bezpośredniego przyznaniasię do błędu rasistowskiego myślenia. Bohater przeszedł transformację, ale brak mupełni odwagi by wysłowić winę i zadośćuczynić błędom. Dziś, choć rasizm w pełniakceptowany jest tylko w ultrakonserwatywnych społecznościach, lub marginalnychgrupach ekstremistów to świat wolny od rasizmu nie jest, bo brak jest odwagi i chęci bygo do końca wyplenić. Ang Lee zawsze przemyca na poziomie scenariusza lub samejreżyserii naukę, wniosek dany pod rozwagę — nienachalnie, nieprzymusowo,życzliwie. Stąd jego filmy winny być traktowane jako rozbudowane powiastkifilozoficzne.32