G.M.Giersztyn - 'Inny' w filmach Anga Lee - Wiedza i Edukacja

udowaniem więzi społecznych. Bauman pisze, że wyodrębnienie własnej społecznościbyło dawniej uwarunkowane przez, jak je nazywa „wrodzone właściwości materiału”,czyli granice wyznaczane wzrokiem, słuchem, dotykiem. 31 Cytując za BaumanemTimothy’ego W. Luke’a: „Tradycyjnie wyobrażenia czynności i działań często uciekająsię do metafor związanych z ludzkim ciałem: podczas konfliktu stajemy twarzą wtwarz; walczymy pierś w pierś; idziemy ręka w rękę; solidarność wyrażamy stojącramie w ramie; rozmowa może odbywać się w cztery oczy; sprawiedliwość natomiastbywała oko za oko i ząb za ząb, podczas gdy zmiany dokonywały się krok po kroku”. 32Stach przed śmiercią a struktury kulturZygmunt Bauman doszedł do wniosku, że kształt kultury wynika w dużejmierze od jej stosunku do śmierci, nie zaś do życia i rozwoju. 33 Specyficznie ludzkistosunek do śmierci, ciągła świadomość znikomości własnej egzystencji prowadzą dowytworzenia różnorakich form zmniejszających napięcie psychiczne takich jak systemyreligijne, zagwarantowanie sobie istnienia w świadomości przyszłych pokoleń poprzezsztukę, dokonania bądź pogoń za szczęściem, zyskanie uznania, wzmocnienie poczuciawłasnej wartości i maksymalne wykorzystanie dostępnych w życiu możliwości. \Z uznania za powszechne i fundamentalne doświadczenie śmierci wyrasta równieżpsychologiczna „teoria opanowywania trwogi” (ang. terror management theory, wskrócie TMT) opracowana przez T. Pyszczyńskiego, S. Solomona, J. Greenbergaprzedstawiona w książce In the wake of 9/11. The psychology of terror (2003). 34Główne założenia TMT i sposoby minimalizacji lęku są takie same jak uBaumana, jednak badania empiryczne ujawniły konsekwencje również zbieżnośćpomiędzy wzrostem poczucia zagrożenia, a wzrostem postaw konserwatywnych orazwzrostem nietolerancji. Mechanizm TMT jest następujący: osoby, które poprzezrozmowę, lekturę lub inny typ przekazu skłoniono do myślenia o przemijaniu,schyłkowości lub własnej śmiertelności były nawet siedmiokrotnie bardziej skłonne doformułowania skrajnych sądów w stosunku do osób prezentujących odmienne poglądy i31 Zygmunt Bauman, globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Państwowy Instytut Wydawniczy,Warszawa 2000, str. 21.32 Timothy W. Luke, Identity Meaning and Globalization: Detraditionalization in Postmodern Space [w:]Paul Heelas, Scott Lash, Paul Morris, Detraditionalization, wyd. Blackwell, Oxford 1996, str. 125, za:wyd. cyt., str. 23.33 Zob. Paweł Boski, Tożsamość kulturowa, [w:] Tożsamość i jej przemiany a kultura, red. Piotr K. Oleś,Anna Batory, wyd. KUL 2008, str. 110–111.34 Wyd. cyt., str. 111–114.22