Nr 318, grudzień 1980 - Znak

AlEKSANDER E. NAUMOWKormcza Riazanska z 1284, rus'ki Prolog z 1400 r., serooki ZywotBenedykta z XIV w. 2 i in.), a nie - z bizantyllska - Venedikt, jakmamy dzisiaj w ksi~gach liturgicznych; oczywiscie, forma z naglosowymB wskazywalaby na bezposredni wplyw laciny, lub na po­Srednictwo terenow chorwackich i czeskich, ~dzie iakie przeksztalcenienie wyst~powalo.3W slawistyce uwaza si~, ze postac swietlanego patrona mnich6wZachodu w ogole, a tak bardzo zasluwnego r6wniei i dla slowial'l.­skiej kultury zakonu benedyktynow w szczeg6lnosci, znalazla nalei::nejej miejsce w pismiennictwiecenkiewnoslowiaitsitim na samympoczqtku tworzenia systemu literatury .cerkiewnoslowiaitskiej.Istnieje nawet ikoncepcja (A. I. Sobolewski, F. V. Mares), Ze zywotBenedykta - jako druga ksi~ga Dialog6w ,Sw. Grzegorza - zostalprzetlumacwny na j~k staroslowiaitski na Wielkich Morawachw kr~gu sw. arcyb. Metodego, 0 czym wspomina r021dz. XV Zywotusw. Metodego, piszl:\c 0 przelozeniu ksiqg Ojc6w. Inni uczeniprzenoszq ten fakt do poiniejszej dzialalnosci klasztoru sazawskiego,0 czym za chwil~. Jedno jest pewne, Ze opr6cz dz'iS sitosowamegow prawoslawiu przekladu Zywotu sw. ' Benedykta z tlumaczeniagreckiego papieza Zachariasza, w piSmiennictwie cerkiewnoslowiaitskimistniejq jeszcze dwie wel"Sje Zywotu, w tym przynajmniej jednaprzetlumaczona z ladny. Wy-starczy porownac np. Humaczeniez laciny w wydaniu A. I. Sobolewskiego (patrz przyp. 2) z bulgarskim r~opisem z XIV w. w Muzeum Narodowym w Pradze (IXF 15), czy w Menealogach i Prologach ruskich, w tym takze w slynnejMineji Czetji metropoUty Makarego (1482-1563).W starej Hteraturze chorwackiej Dialogi, a ' z nimi i Zywot sw. Benedykta,zachowaly si~ bodaj w jednymtylko r~kopisie czakawskim,pisa!Ilym lacinkq, a nie glagolicq w 1513 r. Jest to Zywy rudanyprzeklad z wersji wloskiej (volgarizzamenta), kt6rq prawdopodobniestworzyl dominikanin Domenicus Cavalca z Vico Pisanow 1342 r., a kt6ra wstala wydana w 1475 r.4 Tlumaczenie to, byemoze, bylo przeznacwne