Nr 318, grudzień 1980 - Znak

ZOARZENIA - KSIJ\:2:KI - LUOZIErownawczej tych dwoch epdk. Zadaniem jego studiwn - co pod­kresla z naciskiem w Przedmowie - jest wyjaSnienie tych tre§ci, ikt6re konsiytuowaly jednorodne w zasadzie poj~ie filozofii w sta­TOzytnosci, oraz wydobycie racji historycznych, :!m6re w scholastyce doprowadzily do rozerwania tej jednorodnej caloSci, a w koncowym okresie sredniowiecza i w epoce humanizmu renesansowego, zwla­szcza poinego - do jej ponownego scalenia. *Zamysl ikr6tkiego przedstawienia naczelnycil tez Aurrora i sfor­mulowanie kilku wlasnych refleksji, kt6re siEil rodz!\ od razu w tralk­cie lektury, .wymaga jednak pewnego wamego zastrzeienia. Kilka­krotnie juz mialam dkazj~ wypowiedziec si~ przeciwko ciasno poj~ tej specjalizacji, kt6ra szczeg6lnie w filozofii jest niszcz!\ca, sprze­ciwiajq.ca siEil jej naturze. W pewnym jednak stopniu, m. in. wlaSnie w histor ii filozofii, zwlaszcza dawnej, jest niezb~dna w sposob oczy­wisty. Dlatego tei, do pelnej oceny dorobku Juliusza Domansikiego nie jestem powolana: zajmuj!\c si~ glownie niekt6rymi kierunkami mysli nowoZytnej i wsp61czesnej nie jestem kompetentna w ocenie stopnia wykorzystania i trafnosci daboru materialu historycznego, na ktorym siEil Autor opiera. Jestem natomiast w tej uprzywilejo­wanej sytuacji, ze jako jedna z nielicznych mialam O'kazjEil wyslu­chania przed kil!k.u laty cyklu odczyt6w Autora na temat metafilo­zofii humanistycznego Renesansu i jej historycznych irOdel. Kiedy w iEilc przyst~powalam do lektury tej ostatniej kSi!\Zki Autora ­znacznie, rzecz jasna, przekraczaj!\cej erudycyjnie, zakresowo i tres­. ciowo to, co magI tyllw krOtko zarysowac w zywym syntetyzujq.cymslowie m owionym - znalam juZ najogalniej jego g16wne diagnozyrue tylko ja'ko historyka filozofii, ale jako rzeczni'ka okreSlonej postawymetafilozoficznej. Albowiem w przypadku interpretacji Renesansu,uznanie - Wbrew poglq.dowi przewaiajq.cemu - mysliobu jego o'kresow, wczeSniejszego i poiniejszego, za autentyCZIUlfi1ozo fi~ jest juz eo ipso opcj!\ na rzecz takiego jej pojmowania, kt6­re wlqcza w nd!\ nie tyl'ko tresci poznawcze, noetycZille, ale takZepewien styl zycia, stanowi!\cy praktyczn!\ realizacj~ etyki jako aksjologicznegoi normatywnego s'klad.nika filozofiLsFilozofia, etymologicznie, to - ja1k wiadomo - tyle co mitoSc mqdrosci czy dqienie do niej; nie jest to wszakze nazwa jedno­znaczna, ,gdyz jej konotacja zaleiy od sposobu rozumienia mqdro­• Dwa przeclwstawne pogJl\dy na zwtl\zek renesansowego humanizmu z fllozofll\omawla Domanski szczeg61owo w artykule Humanlzm , /tlozofla. KrutllllerowBk a I Gartnow ska Interpretaeja mylll renesa1l8owe:/, "Czlowtek I Swtatopogll\d",'ll/CX V (1975) 8. 16()-184.•1683