Nr 318, grudzień 1980 - Znak

ZOARZENIA - KSIf\2:KI - LUOZIEspieszeniu dojrzewania plciowego znacznie dluzej n iz malpy czlekoksztaltnezachowujemy proporcje ciala i dyspozycje psychicznedziecka. Ze takie zmiany lIIlogf\ . si~ willzae z mutacjarni w obr~biesystemu regulacji morfogenetycznej, wydaje si~ oczywiste. Z punktuwidzenia genetyki molekularnej szympans i czlowiek to gatunki niemalidentyczne. Wszystkie r6mice musZll wi~ bye efektem bardzonielicznych, ale za to istotnych mutacji. Odniesienie tych mutacjiwlaSnie do systemu regulacyjnego to hipoteza najprostsza.Jeszcze w latach dwudziestych powszechnie darwinizm kwestionowano.Wlasnie dlatego, ze - jak to zaraz po ukazaniu si~ 0 powstawaniugatunk6w napisal Thomas Huxley - obcillwny zostaldogmatycznym, a zupelnie niepotrzebnym zalozeniem, ze Nat u r an o n f a ci t saltum. Dopiero spektakularne sukcesy zarownoeksperymentalnej, jak i teoretycznej genetyki populacyjnej, dzielaRonalda Fishera, Thomasa Morgana i Sewalla Wrighta ostatecznieprzekonaly biologow. Ale na gruncie genetyki populacyjnej nie marniejsca dla makromutacji, 'bos'tojll one w jas'krawej sprzecznosciz fun)iarnentalnymi zalozeniarni calego wywodu matematycznego. -Wiele juz dzisiaj obserwowano takich [makro]mutacji - pisal Fisher- i, jak s!ldz~, Sf! one bez wyjf!tku albo wyraZnie patologiczne(najcz~ciej letalne) w skutkach, albo najprawdopodobniej szkodliwew stanie dzikim. 9 (JakZe pouczajllca jest ta r02Jbiemose opiniisamego Darwina, ktory w ostatniej ·redakcji 0 powstawaniu gatunk6wdopuscil mozliwose powam ych zmian ewolucyjnych niekontrolowanychprzez dob6r naturalny, i Fishera, ograniczonego w wyborzeinterpretacji biologicznej przez struktur~ argurnentow maternatycznych!)Ale przeciez genetyka populacyjna nie wniosla prawienie do naszej wiedzy 0 specjacji, jak pisze jej rozczarowany wyznawcaLewontin. Jakim prawem ekstrapoluje si~ jej wynlki, ograniczonez koniecznosci do czasu ekologicznego, na caly przebiegewolucji organicznej, na olbrzymi wymiar czasu ewolucyjnego? MoZewi~ racjt: rna Lovtrup, ze nadchodzi czas syntezy mikro- i makromutacjonizmu?Caly klopot z og6lnll teari" ewolucji Lovtrupa polega jednak natym, ze jest ona dokladnie tak sarno niefalsyfikowalna jak teoriemikromutacyjne. W jaki bowiem spos6b obalie moma twierdzenie,ze z dar z a j f! s i ~ makromutacje? A co w i~cej, nad og6lnll teorillewolucji wisi niczym miecz Darnoklesa brzytwa Ockhama. Poc6z si~ odwolywac do przystosowawczo korzystnych makromutacji,skoro da s i~ przebieg ewolucji wyjaSnie na podstawie klasycznegoneodarwizmu czy teorii Illlutacji neutralnych?• Ronald A. FIsher, T he G6Mtlcal The011l of Natural Selection (2 wyd.). Dover.New York 1958.t7t3