Nr 318, grudzień 1980 - Znak

ZOARZENIA - KSIJ\2KI - LUOZIEDWUGlOS 0 BENEDYKTYNKACHJubUeusz tw1~o Bell.edykta wy8UlUl1 mn6stwo pytan 0 mnich6wi mniszki. Coraz wyrazruej rysuje sic: ich aktuaIDosc i corazbardziej ciekawi przeszlosc. Udalo si«: - po cz«:sci - wyjasruc po­~tki w sredniowieczu, teraz zywsze zainteresowanie budzi historia nowo:iytna , nowoczesna, najnowsza - do niej nale:iy juz "dwuglos0 benedyftctynkach".Temat odkryl i podjfllprofesor Karol G6rski, kit6ry wydal Pismabenedyktynek chebnmskich (1937), a p6tniej sZereg prac, koronujflcje ksillikfl pt. Matka MagdaZena MOTt~Ska (1971). Recenzj«: 0 niejplsali Wladyslaw Cmplimiki w "Znaku", J6zefa Hennelowa w "Tygodn.illruPowszechnym".Karol G6rski zwykl eksploatowac fr6d1a historyczne bezposrednio,wiadomoSci zas interpretuje w imponujllcym kORtekScie. Dose powiedziee,Ze wydawca tych elaborat6w, 0 kt6rych Ibyla mowa, publikujeliczllce si«: w europejskiej nauce monografie. Napisal 0 Polscew zlewisku Baltyku, 0 panstwie krzyZack.im, 0 historii Danii,nie cofnlll si«: przed biografi/l (Watzenrode, Kopernik) i historillmiast (Ma ~bo rlt). Co wic:cej, upomnial sic: 0 dzieje duchowosci, publlk.ujijcprace z tej dziedziny. Benedyktynki zyskaly na tyro bardzoduw. Jedna z nlch, Siostra Malgorzata Borkowska - swymgi~tkim pi6rem - opisuje pewne zagadnienia z historii swego Zakonu,mew wydala ksiflZkc: pt. Mniszki (1980). Wywiijzal si«: wi«:edwuglos i sklania do refleksji.Zainteresowarue obojga pisarzy skupia sif; Ra tzw. reformie chelminskiej,kt6rij Matka Mort«:ska przep rowadzila wsr6d swoich benedyktynek.W zasadzie poszlo 0 Regul«: sw. Benedykta, jej teksti jej interpretacj«: - zaznaczyl si«: w tyro ge1iliusz znakomitej ksieni,potrafila zajllc oryginalne stanowiUo wobec uSwif;COnych.tradycjipotrafila.przeprowadzie zmiany.W ciftgu jednego stulecia wydrukowano siedem rozmaitych tlumaczenReguly lla j~k ,polski - zachodzily w Rich znaczne, wcalenie przypadkowe r6mice. KaZda z tych edycji reprezentowala pewnestanowisko, kt6rego protagoniSci bronili z uporem. Te zdurniewajllceprzejawy zaallgawwania dotyczyly Reguly sprzed tysillcalat.Dokonywalo sif; to wsr6d dramatycznych okolicznoSci, sprzeciwodezwal sif; w opactwie torunskim, oponowali niekt6rzy dygnitarzekoscielni, reforma natrafiala na przeszkody, M6re matka Mortf;skaprzewyci«::iala z energill. W ddbie potrydencldej benedyktynki r e­f~owaly sif; w innych krajach, ale dzielo matki Mo~kiej wyr67.­nia sif; rozmachem i su'kcesem - oby publikacje, 0 Im6rych mowadopelnila monografia I Na razie calose tematu zasygnalizowano1671