Nr 318, grudzień 1980 - Znak

- --- ------ZDARZ ENI A - KS IAZKI - lUDZIEkorzystny zbieg okolicznosci podczas konserwacji kosciola sw. K rzyza,przyczynily si~ do ochlodzenia stosunkow, a potem do ich calkowitegozerwania.Wspomniana konserwacja, prowadzona przez Stryjenskiego przyudziale Hendla (lata 1896-97) doprowadzila do odkrycia ciekawychfragmentow polichromii z XIV i X VI wieku. Postanowiono je skopiowaci zabezpieczyc przed dalszym zniszczeniem. Zgodnie z sugesti ~ architekta zadanie to powierzono Wyspianskiemu. Nowa, bardzoodpowiedzialna praca rtak wciqgn~la artyst~ , ze wysunql pTOpoZy'Cj~uzupelnienia istniejqcych r esztek szeregiem kompozycji wlasnegopomyslu. Poniewaz jednak domagal si~ na ten cel Zlbyt duzej sumyp ieni~dzy, Stryjenski uzalewiony od niklych funduszy ofiarowanychprzez Krakowskq Kas~ Oszcz~dnosci (ktora finansowala prace),zmuszony byl odm6wic. Jednoczesnie przekazal konserwacj~ malowideli wykonane przez artyst~ kartony krakowskiemu malarzowii rzemieslnikowi, Antoniemu Tuchowi. Podrawilo to Wyspianskiego,kt6ry w lista,ch pisanych do przyjaci61 oskarZyl Stryjensk iego 0 nieucz.ciwosc.Tym razem urawny poczul si~ architekt. Na szcz~scie,po kr6tkiej wymianie korespondencji, dzi~ki interwencji StanislawaEstreichera wybranego przez zwasnione strony na mediatora, konfliktzazegnano, placqc Wyspianskiemu za wykonane kartony, jednakbez prawa ich realizacji. Nie zadowolilo to oczywiscie artysty,kt6ry wspominal cale zajscie z zalem. Natomiast przyjazn z Mehofferemprzeszla pr6'b~ 'czasu i rtrwala do ostatnich chw:i1 zycia Stryjefls'kiego.Najwi~e dzielo artysty, j'akim sq witraie w Ikolegiaciewe Fryburgu, nie powstaloby zapewne nigdy, gdyby nie Stryjenski,kt6ry zawiadomil go 0 konkursie i nam6wil do wzi~ ia w nim udzia­Iu, a powiej p i~knie 0 tych witrazach pisa!.Omawiajqc dzialal:noSc Ibudowlanq i konserwatorskq Stryjenskiegonie moma zapomniec, ze wziql udzial w kilkudziesi~ciu konkursacharchitektonicznych zar6wno jako uczestnik jak i juror, :z;dobywajqc niemal z reguly glowne nagrody. Najwi~ksze sukcesy odni6s1w spoice z Ekielskim. . Mi¢zy innymi uzyskali I nagrod~ w drugimkon'kurs'ie na projekt nowego teatru w Krakowie, ktory jednak naSkutek rowego biegu wydarzen nie zosrtal zrealizowany (do budowypo.sluzyly plany J . Zawiejskiego). Podohnie rzecz 8i~ miala z wyroznionymrOWiI1ieZ I nagrodq projektem na gmach Galicyjskiej KasyOszcz~dnosci we Lwowie (realizacja J. Zacharjewicz). Stryjenskiemui Ekielskiemu przywano takze I miejsce w konkursie na budynekwspomnianego schronis'ka dla Ibezdomnych chlopcow z fundacji ks.A. LuIbom:iTSkiego. W 1910 ,rdku, poprowadzOlny przez StryjeiJslkiegozespol w skladZie: J. CzajkowSki, L. Wojtyczko, K. WyczyD.s'ki i WI.Ekielski wygrywa konkurs na plan regulacji Wielkiego KralkOlWa.Zalozenie urbanistyczno-przestrzenne nagrodzonej pracy bylo takt699