metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

e-edukacja w krajuStworzenie rozwiązania dedykowanego wiązałosię z dużym nakładem pracy zespołu Pracowni KomunikacjiMultimedialnej UAM, pozwoliło jednakna uniezależnienie się od komercyjnych rozwiązań 16i tym samym przyniosło pełną kontrolę nad kształteminterfejsu użytkownika i dostępnymi funkcjonalnościami.Użycie HTML5 i JavaScript jako technologiipodstawowych umożliwiło również obsługę urządzeńmobilnych niewspółpracujących z technologią Flash.Biorąc pod uwagę prognozy dotyczące internetu mobilnego,działanie to uznać można za właściwy krok,uwzględniający przyszłe trendy technologiczne 17 .Warto zauważyć obszary, w których telewykładasynchroniczny, zwłaszcza realizowany w sposób opisanypowyżej, wprowadzić może pozytywne zmianyw stosunku do tradycyjnego kształcenia:1. Organizacja czasu:• dzięki przeniesieniu zajęć do sieci możliwestaje się bardziej optymalne ułożenie ich planu,co jest istotne zarówno dla studentów,jak i wykładowców,• brak stacjonarnego obciążenia dydaktycznegowykładowców przekłada się na większąilość czasu wolnego, który przeznaczyćmożna na realizację badań.2. Stopień przyswojenia materiału (efektywnośćuczenia się):• możliwość wielokrotnego odsłuchiwaniawykładów,• przyswajanie odbywa się w warunkachdomowych, jest przez to z reguły bardziejkomfortowe,• ustrukturyzowanie materiału zwiększa jegoprzejrzystość i pozwala szybko dotrzeć dowybranego fragmentu,• eliminacja problemów nieobecnych studentów,którzy muszą posiłkować się materiałami(notatkami) różnej jakości; dostępnośćwykładów online diametralnie zmieniasytuację tej grupy, pozwalając studentomuczestniczyć w każdym wykładzie,• dobra jakość nagrania eliminuje problemyz zakłóceniami komunikacji wynikającymize złej akustyki czy rozmiarów pomieszczenia.3. Obsługa różnych grup studentów:• możliwość dołączenia napisów do wykładów– pozwala to na uczestnictwo w nichosobom niedosłyszącym,• możliwość internacjonalizacji wykładupoprzez stworzenie innych wersji językowych.Wdrażanie telewykładu – uwagi ogólneSukces przedsięwzięcia, jakim jest telewykład,uzależniony jest od wielu czynników. Pomijając tez nich, które są szeroko omawiane – jak jakość materiałówzdalnych czy stopień nasycenia multimediami– warto zwrócić uwagę na umiejscowienie tej formyw strukturze kształcenia.Należy zadać sobie pytanie dotyczące grupy docelowejstudentów. Dla kogo będą prowadzone telewykłady?Zasadne wydaje się twierdzenie, iż kwestiapoznania wykładowców czy „obycia się” z atmosferąpanującą na uczelni jest istotna z punktu widzeniastudenta rozpoczynającego edukację. Dlatego lepiejprzyjąć strategię „stożka”, rozpoczynając od małejliczby lub braku zajęć w pełni online na pierwszymroku i stopniowo zwiększać ich częstotliwość w latachkolejnych. Pozwoli to na oswajanie studentówz nowym środowiskiem kształcenia, nie narażając ichna utratę doświadczeń społecznych czy określającychunikalność danej placówki. Strategia taka zgodna jestze specyfiką studiowania – na późniejszych latachzgłębia się pewną wąską subdyscyplinę kierunku,traktując większość niezwiązanych z nią przedmiotówjako zbędny balast. Badania nad stopniem akceptacjikształcenia na odległość wydają się potwierdzać tenstan rzeczy. W badaniu przeprowadzonym przez PracownięKomunikacji Multimedialnej UAM na grupie 65studentów kulturoznawstwa IV roku, 40,7 procent ankietowanychwskazało, że jest w stanie zaakceptowaćpołowę i więcej zajęć w postaci zdalnej. Dalszych 30,5procent badanych zaakceptowało tę formę kształceniadla 20–49 proc. zajęć 18 .W początkowej fazie studiów zasadne wydaje sięrównież stosowanie e-learningu dla przedmiotówmniej istotnych. Natomiast zadanie budowania fundamentówwiedzy studenta należy pozostawić twórcomwykładów tradycyjnych. Pozwoli to zmniejszyćobawy związane z przeniesieniem głównego zadaniadydaktycznego do sieci i pozostawieniem studentówsamym sobie.PodsumowanieWykład online stanowi ciekawą propozycjęunowocześnienia procesu nauczania przedmiotówhumanistycznych. W formie asynchronicznej przynosiszereg korzyści, które pozwalają stwierdzić,że idealnie nadaje się do przekazywania wiedzyfaktograficznej i jest w tym bardziej efektywny niżwykład konwencjonalny. Dodatkowo pozwala lepiejzorganizować czas wykładowców i studentów, a przy16Zob. R. Gajewski, Wykłady online, E-learning w kształceniu akademickim, materiały z II ogólnopolskiej konferencji Rozwój e-edukacjiw ekonomicznym szkolnictwie wyższym, 17 listopada 2005, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, www.e-edukacja.net/_referaty/24_eedukacja.pdf,[12.05.2011].17Raport Internet Trends firmy Morgan Standley przewiduje, że w 2014 roku liczba użytkowników internetu mobilnegoprzewyższy liczbę użytkowników stacjonarnych. Zob.: http://www.morganstanley.com/institutional/techresearch/pdfs/Internet_Trends_041210.pdf, [09.05.2011].18Zob. http://pkm.amu.edu.pl/node/15.28 e-mentor nr 3 (40)