Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

zekaya gelince sınırlan çizmek zorlaşır; zekayı tanımlamak ve
ölçmek için çalışan koca bir sektöre rağmen bu konuda henüz
bir fikir birliği sağlanmış değil. Neyse ki zekanın mayın
tarlasında dolaşmak zorunda değiliz; ne zeka ne de alet
yapabilme becerisi dünyayı fetheden Sapiens’in başarısını tek
başına açıklayamaz. Sık başvurulan zeka tanımlarına bakılırsa
insanlar bir milyon yıl kadar önce de yeryüzündeki en zeki
canlılardı, alet yapabilme becerisinde ellerine su dökebilen
yoktu; ne var ki çevredeki ekosisteme etki edemeyen önemsiz
canlılardı. Zeka ve alet yapmak dışında olmazsa olmaz bir
özellikleri yoktu.
Öyleyse insanevladı tarif edilemeyen üçüncü bir özellik
sayesinde değil, zekasını geliştirerek ve daha iyi aletler
geliştirme yeteneğinin evrimleşmesiyle mi gezegeni ele
geçirmeyi başardı? Bunun da pek doğru olduğunu sanmıyorum
çünkü tarihsel kanıtlara göre bireylerin zeka ve alet yapabilme
becerisiyle türümüzün kudreti arasında doğrudan bir bağ
kurulamadı. 20 bin yıl önce ortalama bir Sapiens muhtemelen
bugün ortalama bir türdeşinden hem çok daha zeki hem de
daha becerikliydi. Modern okullar ve işverenler zaman zaman
yeteneklerimizi ölçtüğünde ne kadar başarısız olursak olalım,
refah devleti en temel ihtiyaçlarımızı bir biçimde karşılıyor.
Oysa Taş Devri’nde doğal seçilim sizi her daim aralıksız
testlere tabi tutuyordu, sonu gelmeyen testlerin birinde bile