Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

sonunda her birimiz özgürlüğün büyülü rüzgarına kapılır ve
kendi adımıza karar veririz. Bu nedenle liberalizm seçmenleri
ve müşterileri el üzerinde tutar, bize kalbimizi dinlememizi, ne
iyi hissettiriyorsa onu yapmamızı öğütlen Evreni anlamlı kılan
hür irademiz ve “biz”in dışında kalan hiç kimse tercihlerimizi
ve hislerimizi tam olarak bilemeyeceğine göre, çıkarlarınızı ve
isteklerinizi gözetmesi adına hiçbir Büyük Birader’e
güvenemezsiniz.
İnsanların özgür iradeye sahip olduğunu söylemek etik bir
yargı değildir; bu iddia dünyanın olgusal bir tanımı olmaya
soyunur. Bu sözde olgusal tanım John Locke, Jean-Jacques
Rousseau ve Thomas Jefferson’ın zamanında karşılık bulmuş
olsa da, yaşambilimlerinin son bulguları arasında kendine
uygun bir yer bulamıyor. özgür irade ve güncel bilim
arasındaki çatışma, birçoklarının mikroskoba ve fMRI
tarayıcılarına bakarken görmezden gelmeyi tercih ettiği ve
laboratuvarlarda konuşulmayan ama varlığı aşikar bir
gerçektir. 1
18. yüzyılda Homo sapiens zihnimizin iç işleyişine aklımızın
ermeyeceği gizemli bir kara kutu gibiydi. Araştırmacılar birini
bıçaklayarak öldüren birinin cinayet işleme nedenine
yoğunlaştıklarında, “Çünkü bunu kendisi tercih etti, özgür
iradesiyle cinayet işledi ve bu yüzden suçunun tam
sorumluluğunu almak durumunda,” sonucuna varabiliyorlardı