Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

her şeye kadir tanrıların ya da doğanın baki kanunlarının
tasarladığı bu düzene müdahale edemezdi. Kozmik düzen
insan yaşamını anlamlandırırken insan gücünü de sınırlıyordu.
İnsanlar sahnedeki oyuncular gibiydi; sözlerine, gözyaşlarına
ya da mimiklerine anlamlar yükleyen senaryo, rollerinin
icrasına katı sınırlamalar getiriyordu. Hamlet birinci sahnede
Claudius’u öldüremez ya da Danimarka’yı terk edip
Hindistan’da inzivaya çekilemezdi. Shakespeare buna izin
vermezdi. Tıpkı insanların sonsuza kadar yaşayamayacağı, tüm
hastalıklardan kurtulamayacağı ya da diledikleri şekilde
davranamayacağı gibi. Senaryoda yazmayan hiçbir şey
gerçekleşemezdi.
Modern dönem öncesi insanlar güçten feragat etmenin
karşılığında, hayatlarının anlam kazandığını düşünüyordu.
Cephede ne kadar cesurca savaştıklarının, krallarını nasıl
desteklediklerinin, yasak kılınmış yiyecekleri tercih edip
etmemelerinin ya da yan komşuyla kırıştırmaya niyet edip
etmediklerinin gerçekten bir anlamı ve önemi olduğunu
düşünüyorlardı. Arada sorunlar çıkarsa da bu inanç, insanları
felaketler karşısında psikolojik olarak koruyordu. Savaş, kıtlık
ya da kuraklık gibi korkunç olaylar karşısında kendilerini
teselli edebiliyorlardı: “Her şeye kadir tanrılar ya da doğanın
baki kanunlarının tasarladığı büyük bir kozmik oyunda kendi
rolümüzü oynuyoruz. Bu senaryonun sırlarına hakim değiliz