Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

eleştirileri dillendiren hükümetler bile, dünyayı yönetmek için
daha iyi uygulanabilir bir model sunamıyor. Batı’daki
akademisyenlerin ve aktivistlerin en büyük eğlencesi
liberalizmin açığını yakalamak olsa da onlar bile daha iyi bir
öneri sunabilmiş değiller.
Öte yandan Çin, Batı’daki toplumsal protestolardan çok
daha zorlu bir mücadele veriyormuş gibi görünüyor. Siyasetini
ve ekonomisini liberalleştirmesine rağmen hâlâ ne bir
demokrasi ne de gerçek bir serbest piyasa ekonomisi olabilen
Çin, 21. yüzyılın ekonomik devi olmaktan geri kalmıyor. Ne
var ki ekonomik devin ideolojik olarak etki alanı pek de geniş
değil. Hiç kimse, bizzat Çinliler bile, bugünlerde tam olarak
neye inandıklarını bilmiyor. Teoride hâlâ komünist olan Çin,
uygulamada hiç de öyle değil. Bazı Çinli düşünür ve liderler
Konfüçyüsçülüğe dönmeyi denemek istese de bunun artık bir
geçerliliği yok. Bu ideolojik boşluk Çin’i Silikon Vadisi’nden
doğan (gelecek bölümlerde tartışacağımız) yeni teknodinlerin
yeşermesi için çok uygun bir zemin hâline getiriyor. Ancak
ölümsüzlüğe ve sanal cennetlere inanan bu teknodinlerin kök
salacak vaziyete gelebilmesi için en az on ya da yirmi yıl daha
var. Dolayısıyla günümüzde Çin liberalizme gerçek bir
alternatif sunamıyor. Liberal modele alternatif arayan, iflas
etmiş ve hayal kırıklığına uğramış Yunanlar açısından bile
Çin’i taklit etmek bir seçenek olamaz.