Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

edilmiş fikirlerinden uzaklaşmamızdan geçer. Kendimize has o
iç sese ancak tüm bu tantanadan kurtularak kulak verebiliriz.
O iç ses kulağımıza, “Cameron’a oy ver”, “Clinton’a oy ver” ya
da “Modi’ye oy ver” diye fısıldar ve oy pusulasına bir damga
basarak ülkeyi kimin yönetmesi gerektiğini belirleriz.
Ortaçağda bu yöntem aptallığın daniskası olarak görülürdü.
Cahil ayaktakımının genel geçer hisleri, önemli siyasi kararlara
nasıl sağlam bir zemin oluşturabilirdi ki? İngiltere Güller
Savaşı’yla darmadağın olurken, kimse Lancaster ya da York için
oy kullanacakları bir referandumla çatışmayı durdurabileceğini
düşünmezdi. Papa II. Urban I. Haçlı Seferi’ni başlattığında,
halkın iradesini temsil ettiğini öne sürmüyordu. Söz konusu
olan halkın değil, Tanrı’nın iradesiydi. Siyasi otorite cennetten
inmişti, ölümlülerin kalplerinden ve akıllarından değil.
Etik ve siyaset alanında olduğu gibi estetik alanında da
geçerliydi aynı kurallar. Ortaçağda sanat öznel ölçütlerle
değerlendirilmezdi. Güzelliğin standartları insanların geçici
heveslerini yansıtacak şekilde belirlenmemişti. Aksine insanın
zevklerinin, insanüstü emirlere boyun eğmesi gerektiği
düşünülürdü. Sanatın ilhamını insanların duygularından değil
insanüstü güçlerden aldığına inanılan bir dönemde bundan
daha doğal bir yaklaşım olamazdı. Ressamların, şairlerin,
bestecilerin ve mimarların elleri sözde ilham perileri, melekler
ve Kutsal Ruh tarafından yönlendiriliyordu. Bir besteci ne