Yuval Noah Harari - Homo Deus Yarının Kısa Bir Tarihi (1)

sayesinde besleyici mantarlar yer ve sağlıklı ve doğurgan bir eş
seçerse genleri başarıyla bir sonraki nesle aktarılır. Ancak
uyum sağlayamayan genleri yüzünden zehirli mantar yer ve
kansızlığı olan bir eş seçerse genleri yok olacaktır. Bu hayvan
“özgürce” istediğini yese ve dilediğiyle çiftleşse doğal seçilimin
bu hayvan üzerinde kendini gösterebileceği ve çalışabileceği bir
alan olamazdı.
İnsanlar bu tür bilimsel açıklamalarla yüz yüze geldiklerinde
gerçekleri bir kenara bırakıp özgür hissettiklerini ve kendi istek
ve kararları doğrultusunda hareket ettiklerini ifade ederler.
Doğru, insanlar kendi istekleri doğrultusunda hareket ederler,
“özgür” derken kendi istekleri doğrultusunda davranma
yetisini kastediyorsak, evet biz insanlar özgür irade sahibiyiz;
tıpkı şempanzeler köpekler ve papağanlar gibi. Polly kraker
istediğinde kraker yiyor. [17] Ancak sorulması gereken hayati
soru papağanlar ya da insanların kendi arzularına göre hareket
edip etmediği değil, ta en başında bu arzuları seçebiliyorlar mı
olmalıdır. Polly salatalık yerine neden kraker istedi? Neden
yaptıklarına göz yummak yerine gürültücü komşumu
öldürmüyorum? Neden siyah bir araba seçmek yerine
kırmızısını almaya daha hevesliyim? Neden sosyal
demokratlara değil de muhafazakar bir partiye oy veriyorum?
Evet kendi istediğimi yapıyorum ama bu isteklerin hiçbirini
seçmiyorum. İçimde belli bir isteğin büyüdüğünü