Pryzmat • nr 247, lato 2011
Pryzmat • nr 247, lato 2011
Pryzmat • nr 247, lato 2011
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
historia<br />
Pomnik ustawiony w latach 90. XX wieku w pobliżu<br />
miejsca kaźni na Wzgórzach Wuleckich<br />
Byli elitą polskiej nauki...<br />
Kazimierz Bartel. Urodził się 3 marca<br />
1882 r. we Lwowie. W latach 1901-<br />
-1908 studiował na Wydziale Mechanicznym<br />
Szkoły Politechnicznej<br />
we Lwowie oraz matematykę i filozofię<br />
na Uniwersytecie Lwowskim.<br />
W 1911 r. uzyskał doktorat z filozofii<br />
w zakresie matematyki, a następnie<br />
objął stanowisko płatnego docenta<br />
w Szkole Politechnicznej we Lwowie.<br />
Od 1912 r. był profesorem nadzwyczajnym<br />
geometrii wykreślnej,<br />
a od 1920 r. – profesorem zwyczajnym.<br />
W 1922 r. wybrany na posła na<br />
Sejm RP. Premier II Rzeczypospolitej<br />
w 1926 r. oraz w latach 1928-1929<br />
i 1929-1930. Senator RP (1938-1939).<br />
44<br />
Włodzimierz Krukowski. Urodził<br />
się 19 września 1887 r. w Radomiu.<br />
Studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym<br />
Uniwersytetu<br />
w Petersburgu (1905-1906), a w latach<br />
1906-1913 na Wydziale Elektrotechnicznym<br />
Technische Hochschule<br />
w Darmstadt. Tam w 1913 r. uzyskał<br />
dyplom inżyniera elektryka, a następnie<br />
– w 1918 r. – obronił pracę<br />
doktorską. W latach 1928-1930 wykładał<br />
na Wydziale Elektrycznym<br />
Politechniki Warszawskiej. W 1930 r.<br />
objął stanowisko profesora zwyczajnego<br />
w Katedrze Pomiarów Elektrotechnicznych<br />
na Wydziale Mechanicznym<br />
Politechniki Lwowskiej.<br />
W latach 1939-1941 był prorektorem<br />
Lwowskiego Instytutu Politechnicznego<br />
(powstał w czasie okupacji<br />
sowieckiej w wyniku przekształcenia<br />
Politechniki Lwowskiej).<br />
mordowanych lwowskich profesorów.<br />
Uroczystości odbyły się 29 czerwca.<br />
Jedna z tablic (wykonana z inicjatywy<br />
profesora Włodzimierza Trzebiatowskiego)<br />
zawisła w holu wrocławskiego<br />
Oddziału Polskiej Akademii<br />
Nauk przy Podwalu, drugą zaś odsłonięto<br />
w gmachu głównym Uniwersytetu<br />
Wrocławskiego. W 1981 r. miała<br />
miejsce jeszcze jedna uroczystość:<br />
14 października pomnik przy placu<br />
Grunwaldzkim uzupełniono – z inicjatywy<br />
senatów wrocławskich uczelni<br />
– o płyty, na których umieszczono<br />
nazwiska profesorów rozstrzelanych<br />
w lipcu 1941 r.<br />
50. rocznica kaźni lwowskich uczonych<br />
była szczególnie uroczyście obchodzona<br />
na Politechnice Wrocławskiej.<br />
4 lipca 1991 r. odsłonięto bowiem<br />
w podcieniach budynku D1<br />
tablicę poświęconą profesorom Politechniki<br />
Lwowskiej rozstrzelanym<br />
we Lwowie w 1941 r. Tablica ta, inicjatywa<br />
profesorów Wydziału Elektrycznego<br />
Politechniki Wrocławskiej,<br />
powstała ze składek społeczności pracowników<br />
wrocławskiej uczelni technicznej.<br />
Jednym z najistotniejszych punktów<br />
wrocławskich uroczystości obchodzonej<br />
w 2001 r. sześćdziesiątej<br />
rocznicy kaźni profesorów lwowskich,<br />
w których licznie uczestniczyli<br />
przedstawiciele władz państwowych<br />
i kościelnych z Polski i Ukrainy, była<br />
wystawa autorstwa dr. hab. inż. Ry<br />
Antoni Łomnicki. Urodził się 17<br />
stycznia 1881 r. we Lwowie. W latach<br />
1899-1903 studiował matematykę<br />
na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu<br />
Lwowskiego. W 1903 r.<br />
uzyskał doktorat z filozofii w zakresie<br />
matematyki. Od 1919 r. zajmował<br />
stanowisko docenta Politechniki<br />
Lwowskiej, a następnie profesora<br />
nadzwyczajnego (1920) i zwyczajnego<br />
(1921), będąc kierownikiem<br />
II Katedry Matematyki lwowskiej<br />
uczelni technicznej. W latach 1938-<br />
-1939 był prorektorem Politechniki<br />
Lwowskiej.<br />
szarda Czocha Leopolis docet („Lwów<br />
uczy”). Powstała ona dzięki współpracy<br />
Politechniki Wrocławskiej, Zakładu<br />
Narodowego im. Ossolińskich, Towarzystwa<br />
Miłośników Lwowa i Kresów<br />
PołudniowoWschodnich oraz galerii<br />
„W pasażu”.<br />
W roku obchodów siedemdziesięciolecia<br />
lwowskiej tragedii wrocławski<br />
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej<br />
przygotowuje wystawę „Kaźń<br />
Profesorów Lwowskich”. Ekspozycja,<br />
czerpiąc pewną inspirację z inicjatywy<br />
zrealizowanej w 2001 r., będzie<br />
się jednak różniła formą prezentacji:<br />
będzie to wystawa plenerowa zorganizowana<br />
na wrocławskim Rynku. Jej<br />
udostępnienie przewidziano na wrzesień<br />
<strong>2011</strong> r.<br />
W sowieckim Lwowie także starano<br />
się zachować pamięć o zamordowanych<br />
w lipcu 1941 r. W 1956 r.,<br />
w miejscu kaźni na stoku Wzgórz<br />
Wuleckich, rozpoczęto budowę monumentu.<br />
Do jego realizacji jednak<br />
nie doszło. W 1991 r., w pięćdziesiątą<br />
rocznicę mordu dokonanego na polskich<br />
profesorach, w lwowskiej Katedrze<br />
Łacińskiej odsłonięto tablicę upamiętniającą<br />
wszystkich rozstrzelanych<br />
w lipcu 1941 r. W latach 90. XX wieku<br />
w ukraińskim już Lwowie, u stóp<br />
Wzgórz Wuleckich, ustawiono skromny<br />
pomnik przypominający nagrobek.<br />
Na umieszczonej na nim płycie w formie<br />
epitafium wymieniono (w języku<br />
polskim i ukraińskim) rozstrze<br />
Stanisław Pilat. Urodził się 25 stycznia<br />
1881 r. we Lwowie. Od 1899 r.<br />
studiował chemię w Szkole Politechnicznej<br />
we Lwowie, w Technische<br />
Hochschule w Berlinie-Charlottenburgu,<br />
a także na uniwersytetach<br />
w Würzburgu i Lipsku, gdzie w 1904 r.<br />
złożył egzamin doktorski. W latach<br />
1922-1923 wykładał na Politechnice<br />
Lwowskiej – od 1924 r. jako profesor<br />
zwyczajny tej uczelni i kierownik<br />
Katedry Technologii Nafty i Gazów<br />
Ziemnych.<br />
numer <strong>247</strong>
Change language