Pryzmat • nr 247, lato 2011
Pryzmat • nr 247, lato 2011
Pryzmat • nr 247, lato 2011
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Florencja<br />
Stojąc na wzgórzu, gdzie wznosi<br />
się romański kościół San Miniato,<br />
zobaczyłem niespotykane zjawisko<br />
– przepiękną panoramę miasta renesansu<br />
włoskiego, któremu już w 59<br />
roku przed Chrystusem – Cezar nadał<br />
nazwę Florencja (Kwitnąca). Dürer<br />
rzekł niegdyś: „Oglądanie rzeczy<br />
pięknych jest wielką radością”.<br />
Widoki niezapomniane – rzeka<br />
Arno z wieloma mostami i wspaniałe<br />
dzieła: kopuła katedry Santa Maria<br />
del Fiore z kampanilą Palazzo Vecchio<br />
i inne perły architektury światowej.<br />
Dzięki mecenatowi rodu Medyceuszy<br />
(14341537) – tworzyli tutaj Mistrzowie<br />
– geniusze sztuki malarskiej, architektonicznej,<br />
rzeźbiarskiej oraz poeci znakomici,<br />
m.in. Brunelleschi, di Campio,<br />
Verrocchio, Dante, Petrarka, Leonardo<br />
da Vinci, Michelangelo Buonarotti, Vasari<br />
i inni znakomici twórcy.<br />
Centrum polityczne Florencji mieściło<br />
się na Piazza Signoria, w trzykondygnacyjnym<br />
budynku, zwanym Palazzo<br />
Vecchio, z dominującą 94metrową<br />
wieżą, zaprojektowanym przez<br />
Arnolfa di Cambio w latach 12991310.<br />
Na pierwszej kondygnacji przewidziano<br />
dla Wielkiej Rady Miasta – salę Salone<br />
dei Cinquecento (54×22×18), obok<br />
Loggia dei Lanzi – miejsce spotkania<br />
władz Florencji z mieszkańcami. Na<br />
placu rzeźba Dawida – Michała Anioła,<br />
która jest symbolem, odzwierciedlającym<br />
aspiracje Florentczyków,<br />
którzy głosili, że nie podlegają nikomu<br />
– oprócz Boga.<br />
Na tym historycznym placu „zabłysnął<br />
i zgasł” kaznodzieja szalony,<br />
mnich „nędznej postury” – Girolamo<br />
Savonarola, którego wielki Medyceusz<br />
zaprosił na swój słynny dwór. Tutaj<br />
głosił swoje wsteczne tezy o „Dziełach<br />
Szatana”, a znajdując poklask<br />
plebsu, sprawiał że palono, niszczono<br />
dzieła mistrzów – książki, rzeźby, obrazy.<br />
W końcu „wichrzyciela” pojmano<br />
i na tym placu w 1498 r. spalono na<br />
stosie. Pamiątkowy kamień na placu<br />
winien być przestrogą dla „wichrzycieli<br />
wszelkiej maści”!<br />
Piękną wielobarwną fasadę Duomo<br />
– katedry Santa Maria del Fiore – tworzą<br />
marmury: zielony, biały i czerwony.<br />
Ta barwna kompozycja jest dziełem<br />
architekta Arnolfa di Cambio<br />
(1296), a najpiękniejsza dzwonnica<br />
świata wysokości 82 m to dzieło Giotta<br />
(1334).<br />
Zwieńczenie katedry należało do<br />
wielkich przedsięwzięć konstrukcyjnych,<br />
wcześniej niestworzonych! Dokonał<br />
tego cudu genialny architekt<br />
Brunellesci – tworząc największą kopułę<br />
w ówczesnym świecie, z florenckim<br />
rozmachem, ale genialnie prostym<br />
sposobem: mianowicie za pomocą<br />
lekkiej wewnętrznej czaszy<br />
z zazębiających się cegieł, na której<br />
oparta jest cała konstrukcja dachowa.<br />
<strong>lato</strong> <strong>2011</strong><br />
Został obwołanym nowym Ikarem,<br />
mitycznym bohaterem, który pokonał<br />
grawitację. Kopuła ta góruje nad<br />
całym miastem. Obok katedry niewielkie<br />
(wymiarami), ale wielkie swoją<br />
architekturą oraz wnętrzem baptysterium,<br />
do którego prowadzą trzy<br />
bramy. Jedną z nich – dzieło Lorenzo<br />
Ghibertiego (14251450) – zachwycony<br />
Michał Anioł nazwał Porta del Paradiso<br />
(wrota rajskie) i ta nazwa utrwaliła<br />
się.<br />
Zachwycił mnie również Ponte Vecchio<br />
(stary most), zbudowany nad rzeką<br />
Arno w 1345 r. – obecnie siedziba<br />
złotników i muzyków.<br />
Większość dzieł renesansu włoskiego<br />
pozostała we Florencji – stolicy Toskanii<br />
za sprawą dalekowzroczności<br />
Anny Marii Medycejskiej (umarła<br />
w 1743 r.), która zapisała w testamencie<br />
Palazzo Pitti z całą galerią niezwykłych<br />
dzieł malarstwa i rzeźby.<br />
Nienaruszone zbiory Medyceuszy<br />
są dla przybyszów z całego świata<br />
mekką wielkiej sztuki. Mistrzowie:<br />
Botticelli, Tintoretto, Perugino, Veronese,<br />
Tycjan w 11 przestronnych salach<br />
– a w nich piękno włoskiego renesansu.<br />
Po całodziennym zwiedzaniu tego<br />
niezwykłego miasta późnym wieczorem<br />
znaleźliśmy się w olbrzymiej<br />
średniowiecznej sali katechetycznej<br />
florenckiego probostwa. Stoły zastawione<br />
suto, na których dymiła pasta<br />
siuta – tj. makaron włoski z pomidorami,<br />
a to wszystko podlane czerwonym,<br />
pachnącym winem – spowodowało,<br />
że nasze humory wzrosły w takiej<br />
sile... by wybuchnąć jak wulkan<br />
– chóralnie, wielokrotnie powtarzanym<br />
hymnem eksportowym: „Góralu,<br />
czy ci nie żal?”.<br />
Oto fragment mojego „Pielgrzymkowego<br />
bajania” o Tadziu Szukale:<br />
O, DOLCE VITA – rozśpiewana<br />
FLORENCJO i SYRAKUSO<br />
TADZIO – to BELCANTO, czyli polski<br />
CARUSO<br />
W katechetycznej winem rozgrzanej sali<br />
„Makaroniarze” mili ze szczęścia płakali<br />
Stali i płakali, radośni i szczęśliwi cali<br />
THADEO – avanti – do naszej<br />
LA SCALI!!!<br />
Occasione prima – tutto grando – szmal<br />
Maestro – Fortissimo – noch ein mal!!!<br />
Co by nie rzec – w tej śpiewnej kąpieli<br />
To ci Florentczycy – szczęście swoje mieli.<br />
Na zakończenie piramidy z ciał „pielgrzymkowych”<br />
wrocławskich architektów<br />
– na samym szczycie, jak skowronek<br />
trwał w przestrzeni śpiewał...<br />
i śpiewał fortissimo – naszego „Górala”<br />
mistrz belcanta – Tadzio Szukała...<br />
I tylko echo niosło tę pieśń wzdłuż rzeki<br />
Arno, pod jej mostami – na całą Florencję<br />
przez nas wszystkich – niezapomnianą!<br />
Piza<br />
absolwenci<br />
Cokolwiek jest pięknego w tym naprawdę<br />
również pięknym mieście<br />
skupia się na Campo dei Miracoli (plac<br />
Cudów). Jest to oczywista oczywistość,<br />
że ten plac otoczony jest cudowną,<br />
niepowtarzalną architekturą z bizantyjskim<br />
charakterem zewnętrznej<br />
struktury, jak również detalu.<br />
Tym cudem są: słynna katedra, Baptysterium<br />
oraz Krzywa Wieża – realizowane<br />
od 1064 r. W wieży tej, zwanej<br />
Torre Pendente, przeprowadzał swoje<br />
eksperymenty genialny Galileo Galilei<br />
(Galileusz 15641642).<br />
Na marmurowych powierzchniach<br />
budynków – przepiękne arabeski<br />
i zdobnictwo na wzór orientalnego<br />
kobierca. Natomiast Krzywa Wieża<br />
w „koronkowym odzieniu” – była<br />
w „naprawie pionowej”!<br />
Żegnaliśmy gościnną ziemię włoską,<br />
by odwiedzić Salzburg – miasto<br />
rodzinne Mozarta.<br />
63