Hazar World - Sayı: 13 - Aralık 2013

ALMANAK
haldun yavaş
Hazar Strateji Enstitüsü
Genel Sekreter
Geride bıraktığımız 2013 yılında dünya genelinde gerçekleşen
birçok olay hafızalarımıza kazındı.
Detroit eyaleti iflasını açıkladı, Amerika bir süreliğine
kepenkleri kapattı. Ekonomik darboğazdan çıkamayan
Avrupa Birliği, 28. üye olarak Hırvatistan’ı arasına aldı.
2020 Olimpiyatları’nın ev sahipliğini Japonya aldı, 1415’ten
bugüne yaklaşık 600 yıllık bir sürede ilk defa Papa istifa
etti. Azerbaycan ilk uydusu Azerspace 1’i uzaya fırlattı. En
uzun süre İngiltere Başbakanlığı yapmış Demir Leydi
Margaret H. Thatcher hayata gözlerini yumdu. Venezuela
Cumhurbaşkanı Hugo Chavez dördüncü döneminde kansere
yenik düştü. 30 yıllık Mübarek yönetiminden sonra halkın
yarısından fazlasının desteğini alarak büyük bir zaferle
seçilen Mısır’ın lideri Muhammed Mursi askeri darbeyle
görevinden uzaklaştırıldı.
Birçok farklı ülkede genel seçimler yapıldı.
Çekoslovakya’da Miloš Zeman, Ekvator’da Rafael Correa,
Küba’da Raúl Castro, Karadağ’da Filip Vujanović,
Venezuela’da Nicolás Maduro, İtalya’da Giorgio Napolitano,
Paraguay’da Horacio Cartes, Moğolistan’da Tsakhiagiin
Elbegdorj, Pakistan’da Mamnoon Hussain, İran’da Hassan
Ruhani, Mali’de Ibrahim Boubacar Keïta, Avustralya’da
Tony Abbott, Arnavutluk’ta Edi Rama, Almanya’da Angela
Merkel, Azerbaycan’da İlham Aliyev, Gürcistan’da Giorgi
Margvelashvili, Tacikistan’da Emomalii Rahmon seçimleri
kazanan taraf oldu. Ayrıca Xi Jinping Çin’in yeni Başkanı
olarak göreve başladı.
Rusya’da düşen meteorlar yüzlerce kişinin yaralanmasına
sebep oldu. Solomon Adaları, İran, Pakistan ve
Afganistan depremleri, Sandy, Ingrid ve Usagi kasırgaları,
Endonezya, Arjantin, Çin ve Suudi Arabistan sel felaketleri
gibi dünyanın dört bir tarafında gerçekleşen doğal afetlerde
binlerce kişi hayatını kaybetti.
Doğal felaketlerin neden olduğu can kaybı, Nijerya,
Irak, Afganistan, Sudan, Lübnan, Endonezya, Burma,
Somali, Mali, Mısır ve Pakistan’da şahit olduğumuz intihar
saldırıları, bombalama, iç kargaşa veya terör gibi olayların
sebep olduğu ölümlerin yanında çok küçük kaldı. Esed rejimi
kimyasal silah kullanarak aralarında çocuk ve kadınların
bulunduğu 1500 sivili katletti. Rejimin kendi halkına
uyguladığı sistemli katliam hafızalarımızda yer etti.
1963’ten beri Baas Partisi tarafından yönetilen Suriye’de
2011’de başlayan gösterilerden bu yana 150.000 kişi öldürüldü.
Ortadoğu’da ve dünyanın farklı bölgelerinde gerçekleşen
kanlı olayların yanı sıra dünyanın ilgisinin Hazar
Bölgesi’ne kaymakta olduğunu ve bölge ülkelerinin gelişmeye
devam ettiğini görüyoruz. 2013 ekonomik verilerini
incelediğimizde Rusya’da Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın
18.670 dolara yükseldiğini, 142 milyon nüfuslu ülkede işsizlik
oranının yüzde 5.5’lere gerilediğini gözlemlemekteyiz.
5,7 milyon nüfuslu Türkmenistan’da GSYH’nin 9.394 dolara,
16.8 milyon nüfuslu Kazakistan’da ise 14.750 dolara yükseldiğini;
işsizlik oranının yüzde 5.3’lere gerilediğini görmekteyiz.
Ülkelerdeki gerçek resmi görmek adına son on yılı incelediğimizde,
Azerbaycan’ın fakirlik seviyesinin %44’den
%4’e indiğini, ​bütçe gelirlerinin 16 kat, ​tarım üretimininse
www.hazarworld.com ARALIK 2013 SAYI 13
1